Türkiye’de, kadın hareketi Osmanlı döneminde Tanzimat’la baÅŸladı modernleÅŸme sürecine paralel olarak ÅŸekillendi. Bu dönemde, kadınların eÄŸitim ve çalışma haklarına yönelik ilk adımlar atıldı, kadınların toplumsal hayatta daha aktif rol almaları için mücadele edildiÄŸine tanıklık ediyoruz.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte, kadın hareketi yeni bir ivme kazandı. Bu dönemde, kadınlara siyasi haklar da tanındı. 1930 yılında kadınlar belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı kazandı, 1934 yılında ise milletvekili seçme ve seçilme hakkı elde etiler.
Cumhuriyetin 100 yılı içinde, kadın hareketi önemli kazanımlar elde etti. Kadınlar, eğitim, çalışma, seçme ve seçilme gibi temel hak ve özgürlüklere kavuşmuştu. Ancak, kadın hareketi hala önemli mücadeleler vermekte. Kadına yönelik şiddet, kadına yönelik ayrımcılık ve kadın emeği gibi konularda önemli sorunlar devam etmekte.
Kadın hareketinin geleceğinin bu sorunların çözümüne bağlı olduğunun altını çizmek gerekiyor. Kadın örgütlerinin bu sorunlara yönelik daha kapsamlı ve etkili çalışmalar yürütmesi önlerindeki görevleri. Devletin AKP iktidarıyla kadınının sorunlarına duyarsız kalması, kadın hareketinin aşması gereken bir başka engel.
Cumhuriyet öncesi dönemdeki kadın hareketi
Osmanlı döneminde kadın hareketinin ilk harekete geçmesi, 19. yüzyılın sonlarında II. MeÅŸrutiyet’in ilanıyla baÅŸlamıştır. Bu dönemde, kadınlar eÄŸitim ve çalışma haklarını elde etmek için mücadele etmeye baÅŸladılar.
Bu dönemdeki en önemli kadın örgütlerinden biri, 1908 yılında kurulan Türk Kadınlar BirliÄŸi’dir. Bu birlik, kadınların eÄŸitim, çalışma, seçme ve seçilme hakları için çalışmalar yürüttü. Türk Kadınlar BirliÄŸi’nin çalışmaları sonucunda, kadınlar 1914 yılında üniversiteye gitme hakkı kazanmıştır.
Cumhuriyet dönemindeki kadın hareketi
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte, kadın hareketi yeni bir ivme kazandı. Bu dönemde, kadınlara siyasi haklar da tanındı. 1930 yılında kadınlar belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı kazanmış, 1934 yılında ise milletvekili seçme ve seçilme hakkı elde etmiÅŸtir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında, kadın hareketi, kadınların eğitim ve çalışma haklarını geliştirmeye odaklanmıştır. Bu dönemde, kadınların okuma yazma oranları artmış, kadınların işgücüne katılımı yükselmiştir.
1970’li yıllardan itibaren, kadın hareketi, toplumsal cinsiyet eÅŸitliÄŸi ve kadın hakları konusunda daha kapsamlı bir mücadele vermeye baÅŸlamıştır. Bu dönemde, kadına yönelik ÅŸiddet, kadına yönelik ayrımcılık ve kadın emeÄŸi gibi konular gündeme gelmiÅŸtir.
Bugün de Türkiye’deki en dinamik hareketlerden biri olarak kadın mücadelesi sürüyor. Kadın hareketi bugün yeni kazanımlar elde etmek için mücadele ederken, AKP gericiliÄŸine karşı kazanılmış kazanımlarını koruma mücadelesi de veriyor.
Kadın hareketi 100 yılda önemli kazanımlar elde etti. Elde ettikleri yeterli mi sorusuna, kadınların cevabı çok açık ve net:
“Hayır, yeni baÅŸlıyoruz..”
NHY, Eda Kaya
