İsrail ordusundaki bazı askerler, Gazze’deki savaşta yaşadıkları deneyimlerin etik sınırları aştığını söyleyerek savaşmayı reddettiklerini açıkladılar. Zırhlı birlikler subayı Yotam Vilk (28), gördüğü bir olayın zihninden çıkmadığını belirtti: Silahsız bir Filistinli gencin İsrailli askerler tarafından öldürülmesi. Vilk, bu olayın İsrail’in Gazze’deki politikasının bir parçası olduğunu ve Filistinlilerin insanlar olarak görülmediği bir anlayışı temsil ettiğini dile getirdi.
Vilk, savaşın etik sınırlarını aştığını düşünen 200 askerden biri. Bu askerler, hükümete bir ateşkes sağlanmazsa savaşa katılmayacaklarını bildiren bir mektup imzaladılar. Bu hareket, İsrail’de savaş karşıtı küçük ama büyüyen bir dalganın habercisi olarak görülüyor.
Gazze’deki Deneyimler ve Tanıklıklar
Gazze’de görev yapan ve Associated Press’e konuşan yedi asker, sivillerin ayrım gözetmeksizin öldürüldüğünü ve evlerin gereksiz yere yıkıldığını söyledi. Bazıları, Hamas tarafından kullanılma ihtimali gerekçesiyle tehlike arz etmeyen evlerin yakılmasını veya yıkılmasını emrettiklerini ifade etti.
Sağlık görevlisi Yuval Green (27), yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Komutanım, bir evi yaktırdı çünkü Hamas’ın burayı kullanmasını istemiyordu. Yangının kokusu ve dumanın etkisiyle boğulurken, bu eylemin Filistinlilerden aldığımız şeylere daha fazlasını eklediğini düşündüm. Bunun intikamdan başka bir anlamı yoktu.”
Bazı askerler, Gazze’deki vahşeti sindirmenin zaman aldığını söylerken, diğerleri gördükleri karşısında hemen tepki vererek savaşı bırakma kararı aldıklarını belirtti.
İsrail Ordusunda Bölünme ve Tartışmalar
İsrail ordusunun katı bir disiplin anlayışı bulunmasına rağmen, bu askerler savaşın etik boyutunu sorgulayarak nadir bir direniş örneği sergiliyor. Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırmasının ardından başlayan savaş, İsrail’de halkı birleştirmiş olsa da, özellikle çatışmanın uzamasıyla birlikte toplumda çatlaklar oluşmaya başladı.
Bazı askerler, savaşta yaşadıklarının “ahlaki zarar” (moral injury) olarak tanımlanan bir travma türüne neden olduğunu belirtiyor. Travma terapisti Tuly Flint, bunun, bir kişinin inançlarına aykırı bir şey gördüğünde veya yaptığında oluştuğunu ve bu durumun uykusuzluk, geçmişe dönüşler ve değersizlik hissi gibi sonuçlara yol açabileceğini söyledi.
Uluslararası Suçlama ve Tepkiler
Uluslararası insan hakları örgütleri, İsrail’i Gazze’de savaş suçları işlemekle ve soykırım yapmakla suçluyor. Güney Afrika’nın başvurusu üzerine Uluslararası Adalet Divanı soykırım iddialarını araştırırken, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Başbakan Benjamin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant’ın tutuklanmasını talep ediyor. İsrail hükümeti ise bu suçlamaları reddederek sivillere zarar vermemek için olağanüstü önlemler aldığını savunuyor.
Askerler ve Toplum
“Rehineler İçin Askerler” adlı grup, savaşmayı reddeden askerlerin imzaladığı mektubu organize etti. Grup, geçtiğimiz ay Tel Aviv’de bir etkinlik düzenleyerek daha fazla askerin desteğini kazanmaya çalıştı. Etkinlikte Martin Luther King Jr.’ın “Bir insanın adaletsiz yasalara uymamak gibi ahlaki bir sorumluluğu vardır” sözünün yazılı olduğu posterler dağıtıldı.
Ancak bazı askerler, bu hareketi ordunun savunma kabiliyetine zarar verdiği gerekçesiyle eleştiriyor. Paraşütçü Gilad Segal (42), ordunun tüm eylemlerinin gerekli olduğunu ve askerlerin hükümet kararlarını sorgulama yetkisi olmadığını savundu.
İsrail ordusunda yükselen bu küçük direniş dalgası, sadece savaşa değil, aynı zamanda askerlerin gördükleri ve yaşadıkları karşısında duydukları derin pişmanlığı da temsil ediyor. Bu direniş, bir yandan toplumda etik ve vicdan tartışmalarını alevlendirirken, diğer yandan savaşın acımasız yüzünü bir kez daha gözler önüne seriyor.
- NHY /: Associated Press (AP)
