İran’da Başörtüsü Takma Zorunluluğuna Yönelik Sert Yasal Düzenleme Kabul Edildi

21 Ağustos 2023

İran parlamentosunda, başörtüsü takma zorunluluğuna ilişkin daha sert cezaları öngören yasa tasarısı komisyon tarafından onaylandı. Yasa değişikliği, başörtüsü takmayan kadınlara 15 yıla kadar hapis cezası verilmesinin yolunu açıyor.

İlgili komisyon, aylardır tartışmalara konu olan yasa tasarısını onaylayarak daha sert cezaların öngörüldüğü bir düzenlemeyi kabul etti. Tasarının son hali, “İslami kıyafet kurallarına uyulmaması” durumunda ciddi cezaların getirilmesini öngörüyor. Tasarıya göre, yasağın birden fazla ihlal edilmesi durumunda para cezaları verilebilecek. İhlalin tekrarlanması ve istisnai durumlarda 15 yıla kadar hapis ve en az 5 bin Euro para cezası verilebilecek. Tasarı, ünlüler gibi toplumun geniş kesimleri tarafından tanınan kişileri daha ağır cezalarla cezalandırılmasını da içeriyor.

Kadınlar iş yerlerinde başörtüsü takmazlarsa resmi yardımlardan mahrum bırakılabilecek ve 15 yıla kadar meslekten men cezası alabilecek. Suçlu bulunan kişilerin mal varlıklarının onda birine el konulması da gündemde. İranlı olmayan kadınlar ise yasalara uymamaları durumunda ülkeden sınır dışı edilebilecek.

Başörtüsüz fotoğrafların internette yayınlanmasının da cezalandırılacağı tasarıda, başörtüsü yasağını ihlal eden kadınların ülke dışına çıkışları da yasaklanabilecek. Başörtüsüz girişlere izin veren işletmeler, yargı kararıyla kapatılabilecek. Peçeli kadınlara hakaret edenler ise altı ay hapis ve 74 kırbaç cezasıyla karşılaşacak.

Tasarıda, kadınlar için “kötü” bulunan giysiler de belirtiliyor. Kısa kollu gömlekler veya yırtık kot pantolonlar gibi örnekler tasarıda “kötü” giysiler olarak tanımlanıyor. Erkekler için de kısa paçalı pantolonlar veya atletler benzer şekilde “kötü” giysiler arasında yer alıyor.

Tasarıyla İslami kıyafet kurallarını uygulamakla görevli bakanlıklar ve güvenlik birimleri ayrıntılı talimatlarla yükümlü kılınıyor. Yurttaşlar ve polislerin ihlalleri kolaylıkla ihbar edip raporlaştırmaları da teşvik ediliyor.

Bu düzenleme, geçtiğimiz yılın sonbaharında İran’da başörtüsü takmadığı iddiasıyla tutuklanan ve polis işkencesi sonucu ölen Jîna Emînî’nin ölümünden sonra başlayan İslam Cumhuriyeti karşıtı protestolara bir yanıt olarak geldi. Protestolar, şu anda da özellikle büyük şehirlerde kadınların başörtüsü zorunluluğuna karşı çıkmasının simgesi haline gelmiş durumda.

İran’ın dini lideri İbrahim Reisi daha önce başörtüsü takmayan kadınlar için ceza tehdidinde bulunmuştu.

NHY/ MA