Kadın

EŞİK’ten Altılı Masa’ya çağrı: Bu şartlarda anayasa konuşmak anayasayı hafife almaktır

Yazar

9 Ocak 2023

EŞİK, başörtüsü ve Anayasa değişikliği teklifine yönelik Altılı Masa’ya “Alternatif anayasa değişikliği teklifi hazırlamaktan vazgeçiniz, iktidarın teklifine net ve ortak bir ‘hayır’ deyiniz” çağrısında bulundu.

Eşitlik için Kadınlar Platformu (EŞİK), iktidarın Anayasa değişikliği teklifine ‘hayır’ denilmesi yönünde Altılı Masa’nın bileşenleri CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi liderlerine çağrıda bulundu.

EŞİK tarafından yapılan açıklamada, mevcut şartlarda özgürlükçü, kapsayıcı, barış ve huzur getirecek bir Anayasa’nın yapılamayacağı vurgulanarak Altılı Masa’nın iktidarın Anayasa değişikliği teklifine net ve ortak bir şekilde ‘hayır’ denilmesi gerektiği belirtildi.

“Bu şartlarda anayasa konuşmak anayasayı hafife almaktır” başlığı ile yapılan açıklamada, kadınların nerede, nasıl, ne giyineceği, ne erkek ağırlıklı siyasetin ne de Anayasa konusu olmadığı belirtildi.

“Kılık kıyafet düzenlemesinin yeri Anayasa değil”

Açıklamada ayrıca, kılık kıyafet düzenlemesinin yerinin Anayasa olmadığı, Anayasa metinlerinin haklar ve özgürlükleri eşitlik, laiklik gibi temel evrensel normlar çerçevesinde garantiye alan genel metinler olması gerektiği ifade edildi.

EŞİK tarafından yapılan açıklamanın tamamı şöyle:

“Ülkede, özgür bir anayasa tartışmasının yapılabileceği; ifade, örgütlenme ve aynı zamanda herkes açısından din, inanç ve ibadet özgürlüğü ortamı yoktur. Başlattığımız “Anayasa Değişiklik Teklifine HAYIR” kampanyası çerçevesindeki çağrı metnimize yüzlerce kadın ve LGBTİ+ örgütü ile birlikte; hukuk, barış, çevre, çocuk, demokrasi, eğitim, ekoloji, emek, engelli, eşitlik, gençlik, göçmen, hayvan, hukuk, inanç, insan, katılım, kent, yaşlı hakları gibi çok çeşitli alanlardan ve Türkiye’nin her köşesinden yüzlerce örgüt imza verdi. Türkiye çapında 33 sendikanın üye olduğu iki konfederasyona ek olarak sekiz sendika ve onlarca şehirden il-ilçe teşkilatları, çok sayıda meslek örgütü, kent konseyi kadın meclisleri ve birçok siyasi parti ile birlikte 700’e yakın örgütlenme olarak; Antidemokratik bir ortamda Anayasa tartışılamayacağını belirtmiştik. İmzaları ve “müzakeresiz hayır” talebimizi TBMM içindeki ve dışındaki çok sayıda partiye iletmiş, kamuoyu ile de paylaşmıştık.

“Anayasa konuşmanın koşulları yok”

İktidar blokunun Anayasa değişikliği teklifini TBMM’ye sunduğu günlerde bütün ülke, bir tarikat çevresinde 6 yaşındaki bir kız çocuğunun “evlilik” adı altında yıllar süren istismarını konuşuyordu. Bu olay karşısında sessiz kalanların Anayasa teklifini meclise sundukları 9 Aralık tarihinden sonra siyasette gelişen sadece birkaç örnek bütün ülkeyi daha da kaygılandırıp, karanlığı daha da karartırken bu ortamda Anayasa konuşmanın koşullarının olmadığını net olarak gösterdi.

Sadece son bir ayda; Adı Cumhurbaşkanlığı adayları arasında geçen, birçok ülkeden büyük İstanbul’un Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun siyaset yapma hakkı ve belediye başkanlığı elinden alınmak istendi. Eski Ülkü Ocakları başkanı karanlık bir suikaste kurban gitti. Ülkenin 3’üncü büyük siyasi partisi olan HDP’nin, oy verenleri adına hazine yardımından aldığı paya, savunması bile alınmadan el konuldu.

“Ne erkek ağırlıklı siyasetin ne de Anayasa’nın konusu değil”

Bu koşulların oluşmasının sorumlusu iktidarın neden Anayasa tartışması açtığı, yoksulluk ve gelecek kaygısı ile boğuşan milyonlar nezdinde gayet açıktır. Muhalefetin bu siyasi koşullarda anayasa yapılamaz gerçeğini “anlatamama” endişesiyle hareket etmesi aklımızı hafife almaktır.

Kadınların nerede, nasıl, ne giyineceği, ne erkek ağırlıklı siyasetin ne de Anayasa’nın konusu değildir!

Altını defalarca çizdiğimiz ikinci önemli konu ise; kılık kıyafet düzenlemesinin yerinin Anayasa olmadığı, Anayasa metinlerinin haklar ve özgürlükleri eşitlik, laiklik gibi temel evrensel normlar çerçevesinde garantiye alan genel metinler olması gerektiğidir.

Anayasada belli bir dinin belli bir yorumu olan başörtüsüne ve onu tamamlayan kıyafetlere mutlak özgürlük getirmenin, ilerleyen süreçlerde varabileceği noktayı bütün açıklamalarımızda vurgulamış, tek tek vekillere gönderdiğimiz mektuplarda altını çizmiştik.

“Gündeme getirmek en naif ifadeyle siyasi kibirdir”

Ayrıca, bir Anayasa metninde sadece kadınların ne giyeceğinin tarif edilmesi, bu tarifin ne tür bir kıyafet hakkında olduğundan bağımsız olarak başlı başına ayrımcılıktır demiştik. Eril siyasetin, konunun esas özneleri olan kadınların ve kadın örgütlerinin görüşünü bile sormadan, neyi, nasıl, nerede giyeceğimizi düzenlemeye, bu konuda Anayasal düzeyde devlete tedbir alma yetkisi vermeye girişmesi, biz kadınları yok saymak, inançlı-inançsız, başörtülü-başörtüsüz olarak ayırmak, bedenlerimiz ve yaşamlarımız üzerinde tahakküm kurmak anlamına gelir, kabul edilemez demiştik. Geleceklerine, haklarına ve özgürlüklerine sahip çıkan, bunlar için mücadele eden kadınlar sanki hiç yokmuş gibi, yaşamımızı ilgilendiren bir konuyu, hem de anayasal düzlemde gündeme getirmek en naif ifadeyle siyasi kibirdir.

Altılı masa partilerine çağrı

Kadınların kılık kıyafetini düzenleme gerekçesiyle Anayasa değiştirmeyi gündemde tutmak, içinde bulunduğumuz karanlığı aydınlatacak, halkın gelecek kaygısını giderecek bir konu değildir. Yakın geçmişte yanlış uygulamalarla sorun haline getirilmiş olan başörtüsü sorunu, toplum içinde büyük oranda çözülmüştür. Bu yapay gündemin, tahrip edilen demokrasinin, adaletin, laiklikten uzaklaşılan sosyal yapının yeniden inşasının konuşulduğu bir masada olmaması gerekir.

“5 Acil talebimiz mutabakat programında görmek istiyoruz”

Kurucu meclisin görevi olması gereken Anayasa yapma süreci, seçime günler kala ne iktidarın ne de muhalefetin gündeminde olmamalıdır. Mevcut Anayasayı defalarca ayaklar altına alan İktidarın teklifini “rötuşlamak”, yukarıda belirttiğimiz iki temel unsur açısından siyasi hatadır. Ülkenin getirildiği nokta, siyasi hata yapma riskini kaldıracak durumda değildir. Sanılanın aksine, iktidarın teklifine net ve ortak bir hayır denmesi ve konunun Altılı Masa’nın da gündeminden kaldırılması; masadaki partilerin ülkeyi normalleştirerek laik, özgürlükçü, çoğulcu bir Anayasa yapma koşullarına kavuşturacağına duyulan güveni güçlendirecektir.

Kadınların acil gündemi eşit özgür ve şiddetsiz bir hayatı garanti alacak acil ve bütünlüklü eylem planlarıdır. 5 Acil Talebimizi Altılı Masa’nın mutabakat programında görmek istiyoruz!

Kadınlara verilecek en değerli söz; kıyafetlerini düzenleyen yeni Anayasa teklifi değil; eril şiddetten arındırılmış, her alanda eşitliğin sağlandığı bir hayattır. Masayı oluşturan partilerin tek tek programlarında kadın ve LGBTİ+ haklarına yer vermeleri ve İstanbul Sözleşmesini yeniden hayata geçireceklerine dair beyanları, bu sözün inandırıcı olması için yeterli değildir.

EŞİK olarak Altılı Masa ilk oluşturulduğu günden itibaren çeşitli vesilelerle sunduğumuz ve kamuoyuna açıkladığımız 5 acil talebimizi, yazılan ve yazılacak olan mutabakat programında görmek istiyoruz.

Başörtülü veya başörtüsüz tüm kadınların kendi iradeleri ile verecekleri bir kararı siyasetin konusu olmaktan çıkarınız. Alternatif Anayasa değişikliği teklifi hazırlamaktan vazgeçiniz, iktidarın teklifine net ve ortak bir hayır deyiniz.”