Edremit Körfezi

Edremit Körfezi, Anadolu’nun Ege Denizindeki en kuzey körfezi ve aynı zamanda körfez kıyısını oluÅŸturan Kaz Dağı ve Madra DaÄŸları arasında kalan bölgeye verilen isim. Papalina avcılığı ve zeytinyağı üretimiyle bilinir. Kıyı ÅŸeridi yazlık tipi konutlarla çevrilmiÅŸtir. Adını, bölgenin en büyük yerleÅŸim yeri olan Edremit’ten alır.

Sınırlar

Körfez, Biga Yarımadasında yer alan Kazdağı, Midilli Adası ve Madra Dağları arasındadır. Ege Denizine batıda Müsellim Boğazı[1] ve güneyde Dikili Boğazı[2](veya Midilli Boğazı) ile bağlıdır. Karada sınırları Baba Burnu ile başlar, güneyde Ayvalık, Sarımsaklı ile biter.

Bölge Balıkesir ve Çanakkale illeri arasındadır. Küçükkuyu-Altınoluk arasındaki, Mıhlı çayı iki il arasındaki sınırdır. Çanakkalede Ayvacık, Balıkesirde ise Edremit, Burhaniye, Gömeç, Ayvalık ve iç kısımdaki Havran ilçeleri körfez bölgesini oluşturur. Çanakkale ve Balıkesir illerinin merkezleri Marmara Bölgesinde iken, Edremit Körfezi tamamen Ege Bölgesinin, Kıyı Ege Bölümünde yer alır. Körfezin Çanakkale kıyıları, coğrafî bölge ayırımlarında Ege Bölgesine sınırını oluşturur. Kuzeydeki Kaz Dağları tarafında rakım artıkça Marmara Bölgesine girilir.

Yer Åžekilleri
Baba Burnu, Asya Kıtasının en batı ucu ve Edremit Körfezinin başlangıcı
Sivrice Koyu, Sivrice Köyü yakınları
Sivrice Burnu
Kadırga Koyu, Behramkale Köyü yakınları
Karaburun
Bağlar Burnu(Kum Burnu), Pelitköy Beldesi
Gemi Yatağı Koyu
Bozburun, Karaağaç Beldesi, Artur tatil sitesi
Ayvalık Adaları

YerleÅŸim Yerleri

Merkezi deniz kıyısındaki ya da zamanla deniz kıyısına kaymış, önemli yerleşim yerleri
Babakale, Ayvacık
Behramkale
Küçükkuyu, Ayvacık
Altınoluk, Edremit
Akçay, Edremit
Ören&İskele
Ayvalık
Alibey Adası (Cunda)

Tarih
Antik dönem önemli yer adları
Edremit Körfezi, antik olarak Troas, Misya ve Aiolis bölgelerinin kesiÅŸimindedir. Bölgedeki en eski kalıntıda Havran ilçesinde Ä°nboÄŸazı MaÄŸarasındadır, yaklaşık MÖ 50.000 yılına tarihlendiriliyor. Thebai ve Lyrnessos körfezin en eski, ve önemli ÅŸehirleridir. Bu yüzden bölge için Thebai ovası adıda kullanılır. Bu iki ÅŸehir, Ä°lyada da çok sık karşımıza çıkar. Åžehirler, Troya savaşına giden Akhalar tarafından yaÄŸmalanır. Hektor’un eÅŸi Thebai kralı Eeiton’un kızıdır. AÅŸilin uÄŸruna savaşı bıraktığı kızda bölgedeki bir Apollon rahibinin kızıdır. Bölge daha sonra önce Midilliden gelen Aioller tarafından kolonileÅŸtirilir. Sonra sırasıyla Lydialılar, Persler, Ä°skender Ä°mparatorluÄŸu, Bergama Krallığı ve Romaya baÄŸlanır. Roma ve Bizans zamanında özellikle Adramytteion kenti öne çıkar. Burda bir piskoposluk merkezi bile kurulur. Bizanstan sonrada Selçuklu, Karesi BeyliÄŸi ve Osmanlılar bölgeye egemen olur. KurtuluÅŸ Savaşında körfezin kuzeyi boÄŸazlar bölgesine ait tarafsız kısımda yer alırken güneyi yunanlılara vaat edilmiÅŸ.

Ekonomi

Tarım

Bölgenin ekonomisi zeytincilik ve turizme dayanır. Türkiye’deki zeytin aÄŸaçlarının yaklaşık %10 bu bölgededir. Bu aÄŸaçlardan üretilen 260.000 ton zeytinin %15-20 sofralık olarak, kalanında zeytin yağına dönüştürülerek kullanılır. Bu 45.000 ton zeytin yağı demektir, yani Türkiye’nin zeytinyaÄŸ üretiminin %28’ine denk gelir.[3]

Madencilik

Altın bölgedeki önemli madenlerin başında gelir. Havran da altın madenciliÄŸi, Roma ve daha eski dönemlere kadar uzanır. Ä°smide altından gelir. Modern altın madenciliÄŸi bu ilçenin Büyükdere ve Küçükdere köylerinde kapılmıştır. 2010 yılında son verilen madencilik faaliyetleri sonrasında bölge rehabilite edilmiÅŸtir.[4] Günümüzdeki altın arama çalışmaları Kaz Dağın’da sürmektedir. Ayrıca Ayvalık’ın güneyindeki Tuzla’da tuz çıkarma iÅŸlemleri yapılmaktadır.

Bölgenin rezerv açısından önemli bir madeni de demirdir. Edremit-Eymir bölgesinde bulunur. Bunun dışında, Ayvacık’daki uranyum, Edremit’deki gümüş rezervleri bölgenin diÄŸer madenleri olarak sıralanabilir.

Turizm

Bölgenin türistik yerleri; Hasanboğuldu mesire yeri, Sutüven Çağlayanı Şahindere kanyonu, Kazdağı Millî Parkı, Kazdağı Zirvesi, Assos antik kenti, Antandros antik kenti, Şeytan Sofrası, Mıhlı Çayı Şelalesi, Tahtakuşlar Etnografya Müzesi, Babakale köyü-Osmanlı Kalesi, Adatepe köyü-Zeus Sunağı ve Alibey (Cunda) adası sayılabilir. Turizm açısından bölgede daha çok yerli turist bulunur. Ama son zamanlarda Midilli ve Ayvalık arasındaki düzenli feribot seferleri ile başta Ayvalık olmak üzere bölgede yunan turistte görülebilir.

* Piri Reisin haritasında Edremit Körfezi, Çandarlı Körfezi ve Midilli