CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerini değerlendirerek üniversite mezunlarının gelirlerindeki dramatik düşüşe dikkat çekti. Karatepe, “2006 yılında ortalamanın yüzde 80 üzerinde kazanan üniversite mezunları, artık yalnızca yüzde 30 üzerinde kazanıyor” dedi.
AKP’nin “Her İle Üniversite” Politikası
AKP iktidarının 2000’li yıllarda uygulamaya koyduğu “her ile üniversite” politikası, yükseköğretime erişimi artırırken istihdam sorununu büyüttü. Mezun sayısındaki hızlı artış, işsizlik oranlarını yukarı çekerken, üniversite diplomasının gelirlerde sağladığı avantaj da giderek eridi.
Karatepe, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu değerlendirmeyi yaptı:
“Üniversite mezunlarının ücretleri hızla ortalamaya yaklaşıyor. AKP’li yıllarda ekonomi, yüksek beceri gerektiren meslek gruplarında iş yaratamadı. Bu nedenle yükseköğretim mezunları ya işsiz ya da niteliklerine uygun olmayan işlerde çalışıyor. 2006 yılında ortalamanın yaklaşık yüzde 80 üzerinde kazanan üniversite mezunları, artık yalnızca yüzde 30 üzerinde kazanıyor.”
Nitelikli İş Bulamayan Gençler
TÜİK’in yayımladığı veriler, Türkiye’de yükseköğretim mezunlarının büyük kısmının kendi mesleki yeterliliklerine uygun alanlarda iş bulmakta zorlandığını ortaya koyuyor. Karatepe, bu tabloyu “nitelikli emeğe alan açamayan ekonomi” olarak nitelendirerek, iktidarları döneminde yüksek beceri gerektiren alanlarda istihdam yaratmayı öncelik haline getireceklerini belirtti.
İş Bulma Süresi Bir Yılı Aşıyor
TÜİK’in temmuz ayında yayımladığı Yükseköğretim İstihdam Göstergeleri raporuna göre, lisans mezunlarında kayıtlı istihdam oranı 2024’te yüzde 75,0 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2023 yılında yüzde 75,6 düzeyindeydi.
Rapora göre üniversite mezunlarının ortalama ilk iş bulma süresi ise 14,4 ayı buluyor. Başka bir ifadeyle, gençler üniversiteden mezun olduktan sonra bir yıldan uzun süre iş aramak zorunda kalıyor.
Üniversite Diplomasının Değeri Erozyona Uğruyor
Uzmanlara göre tablo, Türkiye’de yükseköğretimin niteliğinin sorgulanmasına yol açıyor. Bir dönem iş gücü piyasasında ciddi bir avantaj sağlayan üniversite diploması, artık giderek değer kaybediyor. Ortalama ücret farkının hızla erimesi, hem eğitimin kalitesine hem de işgücü piyasasının yapısal sorunlarına işaret ediyor.
