Yaşlılar neden gribe karşı daha savunmasız?

11 Kasım 2022

COVID-19 salgını kısa bir mola sağlasa da, inflüenza virüsü yeniden dolaşıma girdi ve her zaman olduğu gibi 65 yaş üstü insanlara karşı özel bir tehlike sergilemeye başladı. Peki yaşlı insanlar neden gribe karşı daha savunmasız? Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesinde yürütülen ve Nature Communications bülteninde yayımlanan yeni araştırma, bu konuda bazı ipuçları sunuyor.

Doktora adayı ve birinci makale yazarı Judy Chen ile dahiliye, mikrobiyoloji ve bağışıklık bilim profesörü Dr. Daniel Goldstein ile takımının öncülük ettiği çalışmada, alveolar makrofaj şeklinde bilinen ve akciğerlerde ilk savunma hattını meydana getiren hücrelerin yaşla beraber neden zayıflıyor gibi durduğu araştırılmış.

Grip virüsü gibi işgalcilere saldıran bağışıklık hücreleri olan bu makrofajlar, akciğerlerin içerisindeki küçük hava keseleri veya alveollerde yaşıyor. En önemlisi de bu hücreler, yaşlandıkça kayboluyor gibi görünüyor.

Başka bir grubun yürüttüğü önceki araştırmada, yaşlı bir fareden alınan makrofajlar genç bir fareye konulduğu zaman hücrelerin yeniden genç göründüğü gösterilmiş. “Söz konusu bulgular bizi, akciğer ortamındaki bir şeyin bu duruma katkı yaptığını düşünmeye itti” diyor Chen.

Bulgular, prostaglandin E2 (PGE2) olarak bilinen ve hamilelikte doğum sancısının başlatılmasından eklem iltihabına kadar geniş çaplı etkiler taşıyan bir lipit immün modülatörüne işaret etmiş. Araştırma takımı, yaşla birlikte akciğerlerde daha fazla PGE2 görüldüğünü keşfetmiş. Chen, PGE2’deki bu artışın akciğerlerdeki makrofajlara etki ederek hücrelerin genel sağlığı ile çoğalma kabiliyetini sınırladığını açıklıyor.

Araştırma takımı PGE2 birikiminin, senesans şeklinde adlandırılan ve sık sık yaşla birlikte görülen biyolojik bir sürecin başka bir işareti olduğunu düşünüyor. Senesans, hasarlı hücrelerin kaçak şekilde çoğalmasına karşı bir sigorta görevi görüyor ve yaşlanan hücreler artık çoğalamıyor.

“Bu hücrelerle alakalı bir diğer ilginç durum ise pek çok iltihabi unsur salgılamaları” diyor Chen.

Çalışmada hava keseciklerini kaplayan hücrelerin yaşla birlikte ihtiyar hale geldiği, bu hücrelerin PGE2 üretiminin artmasına ve bağışıklık yanıtının baskılanmasına yol açtığı gösterilmiş.

PGE2 ve gribe karşı yatkınlığın artışı arasındaki bu bağlantıyı test etmek isteyen araştırmacılar, yaşlı farelere bir PGE2 reseptörünü engelleyen ilaç vermişler. “İlacın verildiği yaşlı farelerde daha fazla alveolar makrofaj oluştu ve bu fareler, inflüenza enfeksiyonu sonrasında ilaç verilmeyen yaşlı farelere göre daha yüksek hayatta kalma oranı sergiledi” diyor Chen.

Araştırma takımı, bundan sonra PGE2’nin akciğer makrofajlarını hangi şekillerde etkilediğini ve vücut genelindeki iltihaplanmada taşıdığı potansiyel rolü araştırmayı planlıyor. “Yaşlandıkça sadece inflüenzaya değil; diğer enfeksiyonlara, kanserlere ve otoimmün hastalıklara karşı da daha savunmasız hale geliyoruz.”

Yazar: Kelly Malcom/Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.