Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’nin Kasım ayı raporu, Türkiye’de gazetecilere yönelik baskıların sistematik biçimde arttığını; gözaltı, dava, engelleme ve işten çıkarmaların sektörün tümüne yayılan yapısal bir tasfiye sürecine dönüştüğünü ortaya koyuyor.
Artan Yargı Baskısı: Ceza ve Soruşturmalarda Keskin Tırmanış
DFG’nin “Kasım 2025 Hak İhlalleri” raporu, gazetecilere yönelik adli süreçlerde belirgin bir yoğunlaşmayı gözler önüne seriyor. Ay boyunca 15 gazeteci toplam 17 yıl 5 ay hapis cezasına çarptırılırken, 14 gazeteci hakkında yeni soruşturma, 8 gazeteci hakkında ise yeni dava açıldı. Çeşitli dosyalardan 79 gazetecinin yargılanması sürdü. Rapora göre cezaların büyük bölümü somut deliller olmaksızın “yalan bilgi yayma” veya “örgüt propagandası” gibi geniş ve muğlak suç tiplerine dayandırıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, tutuklu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu soruşturması kapsamında gazeteciler Soner Yalçın, Şaban Sevinç, Ruşen Çakır, Batuhan Çolak ve Yavuz Oğhan’ı gözaltına alması, raporda “siyasi iklimle uyumlu olarak genişletilen baskı alanı” örneklerinden biri olarak kaydedildi.
Haber Takibi Engellemeleri ve Cezaevlerindeki Hak İhlalleri
Raporda, sahada çalışan gazetecilerin haber takibi sırasında sistematik engellemelere maruz kaldığı vurgulandı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde öğrencilerin protestosunu izleyen beş gazetecinin görüntü almalarının polis tarafından engellenmesi, bir gazetecinin kötü muamele görmesi, dört gazetecinin tehdit edilmesi ve bir gazetecinin cezaevinde hak ihlaline uğraması, raporda öne çıkan bulgular arasında yer aldı.
Yargıtay’ın hakkında verilen 2 yıl 4 aylık hapis cezasını onamasının ardından tutuklanan gazeteci Ali Barış Kurt’un tahliye sürecinin, Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu tarafından “pişman olmadığı” gerekçesiyle 6 ay ertelenmesi “keyfi uygulama” olarak nitelendirildi.
Ekonomik Tasfiye: 91 Gazeteci İşsiz
DFG’nin verilerine göre Kasım ayında medya sektöründe en az 91 gazeteci işsiz kaldı. Tele 1’e atanan kayyımın 32 kişinin işine son vermesi, Hürriyet’in ise 59 gazeteciyi “ekonomik nedenlerle” işten çıkarması, raporda “kamusal bilginin taşıyıcılarını hedef alan ekonomik tasfiye” olarak tanımlandı.
Kasım ayında ayrıca 9 internet sitesi kapatıldı, bir haber ve 2061 sosyal medya paylaşımı erişime engellendi. RTÜK’ün 5 yayın hakkında idari para cezası uygulaması, medya üzerindeki idari baskıların sürdüğünü gösteriyor.
DFG, kimi medya organlarının Demokratik Toplum ve Barış sürecinde “provokatif söylemler” kullanmasının da hak ihlali kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, tüm gazetecileri “barış gazeteciliği” ilkesine sahip çıkmaya çağırdı.
- NHY / Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Kasım 2025 Hak İhlalleri Raporu, Mezopotamya Ajansı (MA) haber metni
