Türkiye’de Aile Yapısı ve Konut Trendleri: Tek Kişilik Hanehalkı Sayısında Rekor Artış

Son sekiz yılda Türkiye’de aile yapısı ve konut trendleri ciddi bir değişime uğradı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2014-2022 arasında tek kişilik hanehalkı sayısı yüzde 73 artarak 5 milyon 67 bine yükseldi. Bu dönemde yaklaşık 2 milyondan fazla kişi daha yalnız yaşamaya başladı.

Büyük şehirlerdeki konut sayısındaki artışa rağmen özellikle İstanbul’da kiralık ev bulmak kolay değil. Kira artışlarına getirilen yüzde 25 sınırının piyasaları alt üst etmesi de tek kişilik hanehalkı sayısındaki artışta etkili faktörlerden biri olarak göze çarpıyor.

Hanehalkı, aralarında akrabalık bağı bulunsa da bulunmasa da aynı konutta yaşayan bir veya birden fazla kişiden oluşan bir topluluk olarak tanımlanıyor. Tek kişilik hanehalkları ise yalnız yaşayan fertlerden oluşuyor.

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 2022 yılında 26 milyon 75 bin hanehalkı bulunuyor ve ortalama hanehalkı büyüklüğü 3,17 kişi. Ancak bu ortalama, bölgelere göre değişiyor. Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde ortalama hanehalkı büyüklüğü daha yüksekken, Ege ve Akdeniz bölgelerinde daha düşük.

Tek kişilik hanehalklarının oranı son 15 yılda üçe katlandı. 2007 yılında yüzde 6,5 olan oran, 2022 yılında yüzde 19,4’e ulaştı. Bu da Türkiye genelinde beş evden birinde tek kişinin yaşadığını gösteriyor.

Yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranı genellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde daha yüksek. Gümüşhane, tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il olarak öne çıkarken, Batman en düşük oranla dikkat çekiyor.

Bu dönemde, Türkiye’de 6,6 milyon daire iskan ruhsatı alındı ve konut yapımı hız kesmeden devam etti. Ancak ev sahipliği oranı 2014’te yüzde 61,1 iken 2022’de yüzde 56,7’ye geriledi. Ev sahipliği yerine kiracılık oranında ise artış gözlemlendi.

Ayrıca, son 20 yılda boşanma sayısı ve oranı ciddi şekilde arttı. 2001-2022 arasında yıllık boşanma sayısı 92 binden 181 bine kadar çıktı. Bu durum, evlenme oranlarının düşmesiyle paralel olarak ekonomik zorluklarla da ilişkilendiriliyor.

NHY/ Euronews