Rusya, Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz sevkiyatını durdurdu

Rusya çarşamba gününden itibaren Polonya ve Bulgaristan’a yapılan doğal gaz tedariğini askıya aldı.

Rus enerji şirketi Gazprom, rubleyle ödeme sistemine uymadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurduğunu açıkladı.

Gazprom’dan yapılan yazılı açıklamada, 26 Nisan itibarıyla Bulgaristan’ın Bulgargaz ve Polonya’nın PGNİG şirketlerinden nisan sevkiyatları için rubleyle ödeme alınmadığı kaydedildi.

Şirketlere, 1 Nisan’dan itibaren yapılan sevkiyatlarda rubleyle ödeme yapmaları konusunda bilgi verildiğinin aktarıldığı açıklamada, “Gazprom, rubleyle ödeme yapmadıkları için Bulgaristan ve Polonya’ya doğal gaz sevkiyatını tümüyle durdurdu” ifadesine yer verildi.

Açıklamada, iki ülkenin doğal gaz sevkiyatında transit ülke oldukları, transit gazdan kullanmaları halinde söz konusu miktarın transit sevkiyatından düşüleceği belirtildi.

Polonya: Tüm risklere hazırız

Gazprom ile Polonya arasındaki uzun vadeli doğal gaz sözleşmesi 1 Ekim’de sona eriyordu ve Polonyalı yetkililer anlaşmanın uzatılmayacağını bildirmişti.

Polonya hükümetinden dün yapılan açıklamada, ülkenin Rusya’ya doğal gaz için rubleyle ödeme yapmayacağı ve ilgili tüm risklere hazır olduğu kaydedilmişti.

Polonya’nın Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 40 düzeyindeyken, ülke bu bağımlılıktan kurtulmak için Norveç gazına ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikine güveniyor.

Ukrayna savaşının başlamasıyla Polonya’daki yer altı depolama tesisindeki hacimler de hızla artarak yüzde 75’i aşan doluluk seviyesine ulaşmıştı.

Bulgaristan’ın Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 90 seviyesinde

Bulgaristan hükümetinden önceki gün yapılan açıklamada da Rus gazına alternatif tedariklerin garanti altına alındığı ve ülkedeki tüketime ilişkin herhangi bir kısıtlama yapılmayacağı belirtilmişti.

Ancak Rus gazına bağımlılık oranı yüzde 90 seviyesindeki Bulgaristan, geçen yıl Rusya’dan 3,3 milyar metreküp doğal gaz ithal etmişti.

Bulgaristanlı yetkililer, Rusya ile bu yılın sonunda sona erecek uzun vadeli sözleşmeyi yenilemeyi planlamadıklarını açıklamışlardı.

Bulgaristan Enerji Bakanı Aleksandr Nikolov, komşusu Türkiye ve Yunanistan’dan LNG ve Azerbaycan’dan boru hattı sevkiyatlarını artırmayı planladıklarını söylemişti.

Rusya’nın doğal gazda yeni rubleyle ödeme sistemi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 23 Mart’ta doğal gaz satışı ödemelerinde Rus rublesine geçme planını duyurmuştu.

Putin’in 31 Mart’ta imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren yeni sistemde, Rus gazı alan ülkelerin, Gazprombank’ta hesap açmaları, ödemeleri bu bankaya yapmaları ardından söz konusu fonların Moskova Borsası’nda rubleye çevrilmesi öngörülüyor.

Putin, kararnameyi imzalamasının ardından yaptığı açıklamada, dost olmayan ülkeler yeni sistemi kabul etmezse gaz sözleşmelerinin durdurulacağını söylemişti.

Polonya’dan yeni yaptırımlar

Öte yandan, Polonya İçişleri Bakanı Mariusz Kaminski, Polonya’nın 50 Rus milyardere ve şirketlerine yönelik varlıkların dondurulması ve Polonya’ya giriş yasağının da yer aldığı yaptırımlar uygulayacağını açıklamıştı.

Polonya tarafından yaptırım uygulanan Rus milyarderler arasında Alfa Bank’ın kurucu ortağı Mikhail Fridman ve Rus siber güvenlik şirketi Kaspersky’nin kurucusu Eugene Kaspersky de bulunması dikkati çekmişti.

AB Rusya’yı şantaj yapmakla suçladı

Avrupa Birliği (AB), Rusya’nın Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz sevkiyatını kesmesini “haksız ve kabul edilemez” buldu ve şantaj olarak nitelendirdi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gazprom’un tek taraflı olarak Avrupa’daki müşterilere gaz tedarikini durdurduğuna işaret etti ve bunun Rusya’nın doğal gazı bir şantaj aracı olarak kullanmaya yönelik girişimi olduğunu söyledi.

Bu durumun Rusya’nın güvenilmez bir doğal gaz tedarikçisi olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden von der Leyen, “Bu senaryoya karşı hazırlıklıyız.” değerlendirmesinde bulundu.

Von der Leyen, AB üyesi bütün ülkelerle yakın temas halinde olduklarını, alternatif teslimatlar ve mümkün olan en iyi depolama seviyelerini sağlamak için çalıştıklarını kaydetti.