Portekiz Başbakanı Antonio Costa, hükümetinin geniş çaplı bir yolsuzluk soruşturmasına karışmasının ardından istifa etti.
2015’ten bu yana Portekiz’in Sosyalist lideri olan 62 yaşındaki Costa, masum olduÄŸunu iddia etti ancak ulusal televizyonda yayınlanan konuÅŸmasında “bu koÅŸullar altında, açıkçası, cumhuriyet baÅŸkanına istifamı sundum” dedi.
Açıklama, polisin soruşturma kapsamında bazı kamu binalarına ve diğer mülklere baskın düzenlerken özel kalem müdürünü tutuklamasından saatler sonra geldi.
Devlet savcılığı, Yüksek Mahkeme’nin şüphelilerin iddia edilen yasadışı faaliyetleri gerçekleÅŸtirirken “baÅŸbakanın adını kullanmalarını ve onun katılımını” incelediÄŸini açıkladı. Şüpheli olarak adı geçenler arasında altyapı bakanı Joao Galamba ve çevre ajansı baÅŸkanının da bulunduÄŸu belirtildi.
Ufukta seçim var
Portekiz CumhurbaÅŸkanı Marcelo Rebelo de Sousa Costa’nın istifasını hemen kabul etti. Costa’nın parlamentoyu feshetmesi ve yeni bir seçim çaÄŸrısında bulunması bekleniyor.
CumhurbaÅŸkanı yaptığı açıklamada parlamentoyu ÇarÅŸamba günü toplantıya çağıracağını ve PerÅŸembe günü Danıştay’ın toplanmasının ardından ulusa sesleneceÄŸini söyledi.
Ailesine destekleri için teÅŸekkür ederken gözyaÅŸlarını tutamayan Costa, “Adalet sistemine tamamen güveniyorum. Portekizlilerin gözlerinin içine bakarak söylemek istiyorum ki, hiçbir yasadışı ya da kınanacak eylem vicdanımı rahatsız etmiyor” diye konuÅŸtu.
Costa, “BaÅŸbakanlık makamının saygınlığı, dürüstlüğüne, iyi davranışlarına yönelik herhangi bir şüpheyle ve hatta suç teÅŸkil eden herhangi bir eylemin iÅŸlendiÄŸi şüphesiyle baÄŸdaÅŸmaz” dedi.
Özel kalem müdürü için tutuklama kararı
Savcılıktan yapılan açıklamada bir soruÅŸturma yargıcının Costa’nın özel kalem müdürü Vitor Escaria, Sines kasabası belediye baÅŸkanı ve diÄŸer üç kiÅŸi hakkında kaçma riski taşıdıkları ve delilleri korumak amacıyla tutuklama emri çıkardığı belirtildi.
Yargıç, Portekiz’in Ä°spanya ile olan kuzey sınırı yakınlarındaki lityum madeni imtiyazları ve güney kıyısındaki Sines’te yeÅŸil bir hidrojen tesisi ve veri merkezi planlarıyla ilgili olarak görevi kötüye kullanma, seçilmiÅŸ yetkililerin yolsuzluÄŸu ve nüfuz ticareti iddialarını soruÅŸturuyor.
Polis baskınları çevre bakanlığı, altyapı bakanlığı, Sines belediye meclisi, özel evler ve ofisleri kapsadı.
Portekiz’in lityum madenleri ve yeÅŸil hidrojen projeleri, Avrupa BirliÄŸi tarafından desteklenen ve büyük ölçüde finanse edilen kıtanın yeÅŸil giriÅŸiminin bir parçası. Costa bu projelerin önemli bir destekçisi ve Ä°spanya’nın BaÅŸbakan vekili Pedro Sánchez’in müttefiki.
Costa, Sosyalistlerin geçen yılki seçimlerde ezici bir zafer kazanmasının ardından birkaç yıl daha iktidarda kalacak gibi görünüyordu.
Ancak Aralık 2022’de, altyapı ve konut bakanı, devlete ait bayrak taşıyıcı TAP Air Portugal’ın bir yönetim kurulu üyesine yapılan 500.000 avroluk tazminat ödemesi nedeniyle çıkan tepkiler üzerine istifa etmek zorunda kaldı. Altyapıdan sorumlu bakan yardımcısı da istifa etti.
Costa’nın partisinin 2022 seçimlerini kazanmasından bu yana toplam 10 üst düzey hükümet yetkilisi görevinden ayrıldı.
Costa, adli makamlar tarafından incelemeye alındığına dair önceden bir işaret almadığını da söyledi.
