Portekiz Başbakanı Antonio Costa, hükümetinin geniş çaplı bir yolsuzluk soruşturmasına karışmasının ardından istifa etti.
2015’ten bu yana Portekiz’in Sosyalist lideri olan 62 yaşındaki Costa, masum olduğunu iddia etti ancak ulusal televizyonda yayınlanan konuşmasında “bu koşullar altında, açıkçası, cumhuriyet başkanına istifamı sundum” dedi.
Açıklama, polisin soruşturma kapsamında bazı kamu binalarına ve diğer mülklere baskın düzenlerken özel kalem müdürünü tutuklamasından saatler sonra geldi.
Devlet savcılığı, Yüksek Mahkeme’nin şüphelilerin iddia edilen yasadışı faaliyetleri gerçekleştirirken “başbakanın adını kullanmalarını ve onun katılımını” incelediğini açıkladı. Şüpheli olarak adı geçenler arasında altyapı bakanı Joao Galamba ve çevre ajansı başkanının da bulunduğu belirtildi.
Ufukta seçim var
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa Costa’nın istifasını hemen kabul etti. Costa’nın parlamentoyu feshetmesi ve yeni bir seçim çağrısında bulunması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı yaptığı açıklamada parlamentoyu Çarşamba günü toplantıya çağıracağını ve Perşembe günü Danıştay’ın toplanmasının ardından ulusa sesleneceğini söyledi.
Ailesine destekleri için teşekkür ederken gözyaşlarını tutamayan Costa, “Adalet sistemine tamamen güveniyorum. Portekizlilerin gözlerinin içine bakarak söylemek istiyorum ki, hiçbir yasadışı ya da kınanacak eylem vicdanımı rahatsız etmiyor” diye konuştu.
Costa, “Başbakanlık makamının saygınlığı, dürüstlüğüne, iyi davranışlarına yönelik herhangi bir şüpheyle ve hatta suç teşkil eden herhangi bir eylemin işlendiği şüphesiyle bağdaşmaz” dedi.
Özel kalem müdürü için tutuklama kararı
Savcılıktan yapılan açıklamada bir soruşturma yargıcının Costa’nın özel kalem müdürü Vitor Escaria, Sines kasabası belediye başkanı ve diğer üç kişi hakkında kaçma riski taşıdıkları ve delilleri korumak amacıyla tutuklama emri çıkardığı belirtildi.
Yargıç, Portekiz’in İspanya ile olan kuzey sınırı yakınlarındaki lityum madeni imtiyazları ve güney kıyısındaki Sines’te yeşil bir hidrojen tesisi ve veri merkezi planlarıyla ilgili olarak görevi kötüye kullanma, seçilmiş yetkililerin yolsuzluğu ve nüfuz ticareti iddialarını soruşturuyor.
Polis baskınları çevre bakanlığı, altyapı bakanlığı, Sines belediye meclisi, özel evler ve ofisleri kapsadı.
Portekiz’in lityum madenleri ve yeşil hidrojen projeleri, Avrupa Birliği tarafından desteklenen ve büyük ölçüde finanse edilen kıtanın yeşil girişiminin bir parçası. Costa bu projelerin önemli bir destekçisi ve İspanya’nın Başbakan vekili Pedro Sánchez’in müttefiki.
Costa, Sosyalistlerin geçen yılki seçimlerde ezici bir zafer kazanmasının ardından birkaç yıl daha iktidarda kalacak gibi görünüyordu.
Ancak Aralık 2022’de, altyapı ve konut bakanı, devlete ait bayrak taşıyıcı TAP Air Portugal’ın bir yönetim kurulu üyesine yapılan 500.000 avroluk tazminat ödemesi nedeniyle çıkan tepkiler üzerine istifa etmek zorunda kaldı. Altyapıdan sorumlu bakan yardımcısı da istifa etti.
Costa’nın partisinin 2022 seçimlerini kazanmasından bu yana toplam 10 üst düzey hükümet yetkilisi görevinden ayrıldı.
Costa, adli makamlar tarafından incelemeye alındığına dair önceden bir işaret almadığını da söyledi.
