Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre, AB’de gençler 2024 yılında ortalama 26,2 yaşında aile evinden ayrıldı. Bu oran, 2023’teki 26,3 yaşa göre küçük bir düşüşe işaret ediyor. Ancak rakamların ardında ülkeler arasında ciddi farklılıklar bulunuyor.
Güney ve Doğu Avrupa’da gecikme
Güney ve Doğu Avrupa ülkelerinde gençlerin aile evinden ayrılma yaşı oldukça yüksek. Hırvatistan’da gençler ortalama 31,3 yaşında kendi evlerine taşınırken, Slovakya 30,9, Yunanistan 30,7, İtalya 30,1 ve İspanya 30 yaş ile bu ülkeleri izledi. Bu ülkelerde gençlerin büyük çoğunluğu uzun süre aile gelirine katkıda bulunuyor ya da ondan faydalanıyor. Nitekim Hırvatistan, Slovakya, İtalya, İspanya, Polonya, Yunanistan ve İrlanda’da 16-29 yaş arası gençlerin yüzde 80’inden fazlası hâlen aileleriyle birlikte yaşıyor.
Kuzey Avrupa’da erken bağımsızlık
Kuzey Avrupa’da ise tablo tamamen farklı. Finlandiya’da gençler ortalama 21,4 yaşında aile evinden ayrılırken, Danimarka’da bu yaş 21,7, İsveç’te ise 21,9 olarak kaydedildi. Bu ülkelerde sosyal devlet mekanizmaları, öğrenci destekleri ve konut politikaları gençlerin bağımsız yaşam kurmasını kolaylaştırıyor. Ancak bu erken ayrılığın bedeli yüksek konut maliyetleriyle birlikte geliyor.
Konut krizi gençleri zorluyor
Avrupa genelinde yükselen konut fiyatları ve kiralar, gençlerin bağımsız bir yaşam kurma kararında belirleyici oluyor. “Kiralama krizi” olarak adlandırılan bu durum, özellikle Güney ve Doğu Avrupa’da gençlerin evden ayrılmasını geciktiriyor. Avrupa Uygun Fiyatlı Konut Planı kapsamında, uygun fiyatlı konut hakkının AB’nin birincil hukukuna dâhil edilmesi talep ediliyor. Plan, Avrupa Komisyonu’nun bu doğrultuda bir eylem planı hazırlamasını da öngörüyor.
Kalabalık hanelerde yaşam
2024 verilerine göre AB’deki gençlerin dörtte birinden fazlası kalabalık hanelerde yaşıyor. Bu oran, 2023’e kıyasla 0,5 puanlık bir artış gösterdi. Romanya’da gençlerin yüzde 58,3’ü, Letonya ve Bulgaristan’da ise gençlerin yarısından fazlası kalabalık evlerde yaşıyor. Buna karşılık Kıbrıs yüzde 4,1 ile bu oranın en düşük olduğu ülke oldu. Özellikle 15-19 yaş arası gençler kalabalık yaşam koşullarından en çok etkilenen grup olarak öne çıkıyor.
Gelirin büyük kısmı kiraya gidiyor
Gençlerin karşılaştığı bir diğer zorluk konut maliyetleri. 2024 yılında AB’deki gençlerin yaklaşık yüzde 10’u, kullanılabilir gelirlerinin yüzde 40’ını ya da daha fazlasını kiraya harcadı. Yunanistan yüzde 30,3, Danimarka ise yüzde 28,9 ile konut maliyet yükünün en ağır olduğu ülkeler oldu. Buna karşılık, Hırvatistan (yüzde 2,1), Güney Kıbrıs (yüzde 2,8) ve Slovenya (yüzde 3,0) gençlerin en az maliyet yüküyle karşılaştığı ülkeler olarak öne çıktı.
Erken ayrılık, yüksek yük
Veriler, aile evinden erken ayrılan gençlerin daha yüksek kira yükü altına girdiğini gösteriyor. Danimarka, Hollanda, İsveç, Almanya ve Finlandiya gibi ülkelerde gençler erken yaşta bağımsızlaşıyor ancak gelirlerinin önemli bir kısmını konuta ayırmak zorunda kalıyor. Buna karşılık, Güney Kıbrıs, Hırvatistan ve İtalya gibi ülkelerde gençler daha geç ayrılıyor, ancak konut maliyetleri görece daha düşük kalıyor.
Avrupa genelinde tablo, gençlerin bağımsız yaşama adımlarını ekonomik koşulların ve konut politikalarının doğrudan şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
- Hendek Davasında Karar Günü: 26 Eylül’de Sakarya’da - 25 Eylül 2025
- Der Spiegel: Trump’tan Erdoğan’a “Rus Petrolünü Bırakın” Çağrısı - 25 Eylül 2025
- Meclis Açılırken Özgür Özel Hakkında 31 Fezleke - 25 Eylül 2025
