Mars’ta heyecanlandıran yeni keşif

2 Ekim 2022

Kızıl gezegen hakkında heyecanlandıran bir yeni keşif daha: Mars kutuplarında sıvı su bulunmuş olabilir.

Hakemli dergi Nature Astronomy’de Perşembe günü erken saatlerde yayınlanan bir araştırmaya göre, Mars’ta sıvı su bulundu. Mars, Dünya gibi, her iki kutupta da kalın su buzullarına sahip. Ancak Dünya’nın buzullarının altında su varken, uzun zamandır Mars’takilerin katı olduğu düşünülüyordu.

Cambridge Üniversitesi liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, Mars’ın güney kutup buzulunun altında sıvı suyun varlığını gösteren ilk bağımsız kanıt dizisini rapor ediyor. Ekip, üst yüzeyinin şeklinin uzay aracı lazer altimetre ölçümlerini kullanarak buz tepesinin yüksekliğindeki ince desenleri belirledi. Bu modeller, buz örtüsünün altındaki bir su kütlesinin yüzeyi nasıl etkileyeceği konusundaki bilgisayar modeli tahminleriyle eşleşti.

Cambridge’deki Scott Polar Araştırma Enstitüsü profesörü ve araştırma lideri Neil Arnold “Yeni topografik kanıtların, bilgisayar modelimizin sonuçlarının ve radar verilerinin birleşimi, bugün Mars’ta en az bir buzul altı sıvı su alanının var olduğunu çok daha olası hale getiriyor ve bu buz örtüsünün altındaki suyu sıvı halde tutmak için Mars’ın hala jeotermal olarak aktif olması gerekiyor” dedi.

Buzul altı göller, Dünya’nın yüzey topografyası üzerinde bir etkiye sahip. Başka bir deyişle, gölün üzerinde uzanan buz tabakasının şeklini etkilerler. Buzul altı göllerdeki su, buz tabakası ile yatağı arasındaki sürtünmeyi azaltır, bu da yerçekimi altındaki buz akışının hızını ve nihayetinde buz tabakası yüzeyinin şeklini etkiler. Su genellikle buz tabakasında bir çöküntü ve akıntının daha alt kısımlarında buna karşılık gelen yükseltilmiş bir alan yaratır.

Avrupa Uzay Ajansı’nın MARSIS adlı buza nüfuz eden bir radara sahip olan Mars Express uydusundan 2018 yılında toplanan kanıtlar, Kızıl Gezegenin güney buz örtüsünün tabanında radar sinyalini yansıtan bir alanı ortaya çıkardı. Bu, altında sıvı su olduğu şeklinde yorumlandı.

Ekip, radar sinyalinin tanımlandığı yüzey topografyasının NASA’nın Mars Global Surveyor uydusundan gelen verileri inceledi. Bulguları, Dünya’daki buzul altı göllerde meydana gelenlere benzer yüzey dalgalanmaları gösterdi.

Araştırmacılar daha sonra dalgalanmanın buzun altındaki sıvı suyun varlığından kaynaklanıp kaynaklanmadığını test etti. Bunu yapmak için, Mars’taki buz akışının bilgisayar modeli simülasyonlarını yürüttüler, gezegendeki belirli koşullara uygun olarak ayarladılar ve ardından gezegenin içinden gelen jeotermal ısıyı değiştirdiler. Simüle edilmiş buz yüzeyi, gerçek buz örtüsü yüzeyinde gözlemlenenlere şekil ve boyut olarak benzer dalgalanmalara neden oldu.

Genel olarak bu kanıtlar, Mars’ın güney kutup buz örtüsünün altında, jeotermal ısıtma ile sıvı halde tutulan, gezegenin yeraltında yakın zamanda meydana gelen magmatik aktivite nedeniyle sıvı halde olabilecek su bulunduğunu gösteriyor.