CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, küresel iklim değişikliğinin hayvancılık üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, özellikle mandaların neslinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Gürer, “Kuraklık gölleri, dereleri kurutuyor. Yeraltı suları çekiliyor. Su kaynaklarının tükenişi, üretim desenini ve hayvan varlığını olumsuz etkiliyor” dedi.
1,6 Milyondan 170 Bine Gerileyen Manda Sayısı
Türkiye’de manda sayısının 1960’larda 1 milyon 600 bin civarında olduğunu hatırlatan Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre bugün bu sayının 170 bine düştüğünü belirtti. Eskiden etinden, sütünden, derisinden ve hatta yük taşıma gücünden yararlanılan mandanın artık pek çok ilde görülmediğini vurgulayan Gürer, “Niğde’de hiç yok. Ereğli’de bir çiftlikte gördüğümüz mandaların sahibi bile hayvanları hobi amaçlı beslediğini, damızlık için Kayseri ve Urfa’dan getirdiğini söyledi” ifadelerini kullandı.
“Manda Suyun Olduğu Yerde Yaşar”
Mandanın doğrudan suya bağlı bir yaşam sürdüğünü dile getiren Gürer, “Manda su olmadan yaşayabilen bir hayvan değildir. Mutlaka bir su birikintisine ihtiyaç duyar. 30 derecenin üstündeki sıcaklıklarda yaşamını sürdürmesi problemli, aynı şekilde eksi 5 derecede de varlığını sürdüremez. İklim değişikliği mandanın neslini tehdit ediyor” dedi.
Manda yoğurdu ve kaymağının besleyici özelliklerine rağmen, üreticisine ekonomik katkısının azaldığını, su kaynaklarının da hızla tükendiğini hatırlatan Gürer, “Bir dönem vazgeçilmez olan mandaya artık çoğu ilde rastlanmıyor. 170 bin manda var; bu rakamı 81 ile böldüğümüzde neredeyse her bölgeye birkaç hayvan bile düşmüyor” diye konuştu.
Kuraklık ve Çölleşme Tehlikesi
Gürer, mandaların yaşadığı sıkıntıların iklim değişikliğinin somut bir göstergesi olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Belki de iklim değişikliği en uyarıcı tabloyu mandada görüyoruz. Kuraklık devam ederse, ani hava değişimleri sürerse hem ürün desenleri hem de mevcut hayvanların yaşamı zorlaşacak. Orta Anadolu’da su kuyuları 10-15 metreden su çekerken şimdi 200 metreye kadar indi. Derin sularda tuz oranı da yükseldi. Göçmen kuşlar bile sulak alan arayışında. Kuraklık dört nala geliyor.”
“Resimlerde Kalan Bir Hayvan”
Mandanın artık birçok çocuk için sadece resimlerde görülen bir hayvan konumuna geldiğini ifade eden Gürer, “Yaşam alanları daralıyor. İklim değişikliğinin etkisiyle ilk tükenen türlerden biri olma ihtimali var” dedi.
Kuraklığın yalnızca hayvancılığı değil tarımsal üretimi de vurduğunu kaydeden Gürer, Orta Anadolu’daki susuzluğun vahşi sulama yöntemleriyle daha da derinleştiğini söyledi. “Acil olarak modern sulamaya geçilmeli. Kapalı sistem sulama olmayan tüm bölgelerde yatırımlar bu alana kaydırılmalı. Orta Anadolu’ya su gelmezse gıda krizi kapıda. İktidar 2026 yatırımlarında suya özel bir yer açmazsa süreç yokuşa doğru ilerler, çölleşme riski artar” uyarısında bulundu.
- Akademide Liyakat Krizi: Konya’da Çaycı Genel Sekreter Oldu - 22 Ağustos 2025
- Gazeteci Furkan Karabay 100 Gündür Tutuklu: İddianame Hâlâ Hazırlanmadı - 22 Ağustos 2025
- Aziz İhsan Aktaş Hakkındaki Ev Hapsi Kararı Kaldırıldı - 22 Ağustos 2025
