Perseverance aracı, Kızıl Gezegen’in bilinmeyen jeolojik sırlarını aralıyor.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Mars yüzeyinde dikkat çekici bir keşfe daha imza attı. 5 Temmuz 2025’te, Kızıl Gezegen’de keşif faaliyetlerini sürdüren Perseverance aracı, “Rowsell Hill” adlı bölgede çok sayıda küçük, yuvarlak kaya yapısı — bilimsel adıyla sferül — tespit etti. Bu keşif, NASA’nın Jezero Krateri’nde yürüttüğü 1555’inci görev gününde gerçekleşti. Görüntüler, robot kolun ucundaki yüksek çözünürlüklü “Watson” kamerasıyla kaydedildi.
Söz konusu oluşumlar, 2000’li yıllarda Opportunity aracının Meridiani Planum bölgesinde keşfettiği hematit içerikli ve halk arasında “yaban mersini” olarak anılan kürelerden yapısal olarak ayrılıyor. İlk analizlere göre, yeni bulunan bu sferüller hematit değil; bazaltik bileşimli kayaçlardan oluşuyor. Bu da, onların yüksek sıcaklıklarda meydana gelmiş olabileceğine işaret ediyor.
Volkanik mi, Kozmik mi?
NASA’nın bilimsel değerlendirmesine göre, kürelerin oluşumu iki ana senaryoya dayanıyor. Birinci olasılık, Mars’taki geçmişteki volkanik patlamalar sırasında lavların hızla soğuyarak bu şekli almış olması. İkinci olasılıksa, gök taşı çarpmaları sonucu açığa çıkan eriyik materyalin havada donup küreleşerek yere düşmesi. Bu tür oluşumlara Dünya üzerinde de rastlanabiliyor ancak Mars’taki koşullar farklı jeolojik süreçleri tetiklemiş olabilir.
“Perseverance”, daha önce benzer bir yapıya “Hare Bay” bölgesinde rastlamış ve örnek toplamak amacıyla bu kayalardan birini delmişti. Ardından, “Witch Hazel Hill” yakınlarında daha gevşek yapılı kürelere odaklanan araç, veri toplamaya devam etti.
Kimyasal Analiz ve Tarihsel İpuçları
NASA’nın taşıdığı ileri analiz ekipmanları, bu keşfi bilimsel olarak daha da anlamlı kılıyor. Özellikle “SuperCam” ve “PIXL” gibi aygıtlarla yapılan ilk analizlerde, sferüllerin mineral ve kimyasal içerikleri üzerine önemli bilgiler elde edildi. Bilim insanları, bu yapıların zamanla ana kaya kütlelerinden ayrılarak yüzeye çıkmış olabileceğini düşünüyor.
Araştırmanın başyazarı Andrew Shumway’e göre, bu sferüllerin nasıl oluştuğunu anlamak, Mars’ın jeolojik geçmişine dair kritik ipuçları sunabilir. Eğer bir gök taşı çarpması sonucu oluşmuşlarsa, bu durum Mars’ın erken dönemlerindeki kozmik olaylar hakkında bilgi sağlayabilir. Öte yandan, eğer volkanik kökenlilerse, Mars’ın yer altı yapıları ve geçmişteki iç dinamikleriyle ilgili yeni soruların kapısını aralayabilir.
Mars’ın Jeolojik Hafızası Yeniden Yazılıyor
NASA’nın açıklamalarına göre, bu keşif Mars’ın “durağan ve ölü” bir gezegen olmadığına, halen keşfedilmeyi bekleyen karmaşık jeolojik süreçlere ev sahipliği yaptığına işaret ediyor. Mars yüzeyinde daha önce de mineral sferüllere rastlansa da, bu tür bazaltik kürelerin ilk kez bu kadar net biçimde belgelenmiş olması bilim dünyasında heyecan yarattı.
NASA, önümüzdeki aylarda bu bölgeden daha fazla örnek toplayarak detaylı analiz yapmayı planlıyor. Elde edilecek veriler, Mars’ın sadece yüzey yapısını değil, aynı zamanda geçmiş iklimi, atmosferik olayları ve olası yaşam koşullarını da anlamamıza katkı sağlayabilir.
- Munzur Gözeleri’ne Mescit Tepkisi: Alevi Toplumu Tekçi Dini Dayatmalara Karşı Uyarıyor - 24 Ağustos 2025
- CHP’li Yavuzyılmaz’dan DMM’ye Yanıt: “Hileli Açıklamayla Bile Milyar Dolarlık Kayıp Ortada” - 24 Ağustos 2025
- İBB Soruşturması Derinleşiyor: Şamil Tayyar’dan “4 İddianame, Eylül’de Yargılama” İddiası - 24 Ağustos 2025
