Karahantepe’de İnsan Yüzlü Dikilitaş Keşfi: Neolitik Dönemde Sembolizmde Yeni Dönem

Şanlıurfa – Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü Taş Tepeler Projesi kapsamında Karahantepe’de gerçekleştirilen kazılarda, ilk kez insan yüzü betimli ‘T’ biçimli bir dikilitaş gün yüzüne çıkarıldı. Arkeologlar, buluntunun Neolitik dönemde insanın kendisini sembolleştirme biçiminde önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtiyor.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, 2025 yılı kazı çalışmalarının 10 ayrı alanda sürdüğü ve Karahantepe’deki son keşfin, T biçimli dikilitaşların yalnızca kol ve el kabartmalarıyla değil, yüz betimiyle de insanı temsil ettiğini ortaya koyduğu vurgulandı. Göbeklitepe ve çevresindeki benzer taşlarda uzun süredir insanı simgeleyen unsurlar gözlemleniyordu; Karahantepe’deki yeni buluntu ise bu sembolizmi somut bir yüzle birleştirdi.

İnsanı Sembolleştiren İlk Anlatım

Karahantepe’deki dikilitaşın üst kısmında yer alan yüz betimi, keskin hatları, derin göz çukurları ve küt biçimli burnu ile daha önce bulunan insan heykelleriyle benzer bir üslup taşıyor. Araştırmacılar, bu keşfin Neolitik insanın yalnızca teknik ustalığını değil, soyut düşünme ve kendini ifade etme gücünü de ortaya koyduğunu belirtiyor.

‘T’ biçimli dikilitaşların yalnızca çatı taşıyıcısı değil, derin bir sembolik anlam taşıdığı uzun süredir öne sürülüyordu. Karahantepe’de ortaya çıkan yüz betimi ise, bu taşların doğrudan insanın kendisini betimlediğini göstererek, Neolitik dönem araştırmalarında yeni bir dönemin kapısını aralıyor.

Taş Tepeler Projesi: İnsanlık Tarihine Işık Tutuyor

Yaklaşık 12 bin yıl öncesine uzanan Taş Tepeler Projesi, insanlığın yerleşik yaşama geçiş sürecini ve inanç dünyasındaki dönüşümü belgeleyen en kapsamlı arkeolojik girişimlerden biri olarak dikkat çekiyor. Anadolu’nun güneydoğusunda yürütülen çalışmalar, insanlık tarihinin bilinen en erken dönemlerine dair yeni bilgiler sunmaya devam ediyor.

Bu keşif, Neolitik insanın estetik ve sembolik ifade biçimlerine dair anlayışımızı genişletirken, insanlık tarihinin ilk görsel anlatım örneklerini de ortaya koyuyor.

  • NHY/ DHA