ABD’deki Maine Üniversitesi’nden bilim insanlarının yayımladığı bir araştırmaya göre insanlık, genetik bireylerden oluşan bir tür olmaktan çıkarak, karınca kolonileri ya da arı kovanları gibi “süperorganizma” işlevi gören kültürel gruplara doğru evriliyor. Araştırma ekibi, bu dönüşümü “kültürel evrim” olarak adlandırıyor.
Ekonomi ve sürdürülebilirlik uzmanı Tim Waring, IFL Science’a yaptığı açıklamada, “İnsan evrimi vites değiştiriyor gibi görünüyor. Kültürün önemi giderek hızlanıyor,” dedi.
Toplum ‘süperorganizma’ya dönüşüyor
Araştırmada, genetik bireylerden çok kültürel grupların ön plana çıkmaya başladığına dikkat çekiliyor. Waring, 2021’de yayımladığı bir makalede de bu fikri dile getirmişti. COVID-19 pandemisi bu dönüşümün somut örneklerinden biri olarak gösteriliyor. Dünyanın farklı bölgelerindeki toplumlar, bireysel tepkilerden ziyade ulusal ölçekte bir “bağışıklık sistemi” gibi kolektif davranışlar sergiledi.
Waring’e göre toplum-organizma benzetmesi artık sadece bir metafor değil, giderek daha somut bir gerçekliğe dönüşüyor.
Kültür, genetiğin önüne geçti
Çalışmaya göre insanlığın gelişimini artık genetik değil kültürel ilerlemeler belirliyor. Tarımın başlaması, yolların ve su kemerlerinin inşası, aşıların geliştirilmesi ve modern biyoteknoloji, kültürel evrimin yarattığı büyük sıçramalar olarak sıralanıyor.
Günümüzde insanların üçte biri sezaryen doğumla dünyaya geliyor, dörtte üçü gözlük kullanıyor. Doğal seçilimde dezavantajlı sayılabilecek bu özellikler, kültürel çözümler sayesinde hayatta kalmayı engellemiyor. Waring, “Kişisel hayatınızı daha çok genleriniz mi yoksa yaşadığınız ülke mi belirliyor? Günümüzde refahımız biyolojimizden çok içinde bulunduğumuz kültürel sistemlere bağlı,” ifadelerini kullandı.
Fırsatlar kadar riskler de var
Araştırmacılar, kültürel evrimin insanlığı ortak sorunları çözmeye yönelttiğini kabul ediyor. Ancak bu dönüşümün her zaman olumlu sonuçlar doğurmayabileceğine de dikkat çekiliyor. Araştırma ekibinden Wood, “Evrim iyi çözümler üretebilir ama aynı zamanda acımasız sonuçlara da yol açabilir. Kültürel evrim ilerleme ya da üstünlük anlamına gelmez,” dedi.
Bilim insanları, bu dönüşümün hızını ve olası sonuçlarını daha iyi anlayabilmek için matematiksel ve bilgisayar tabanlı modeller geliştirmeyi planlıyor. Çalışma, hakemli bilimsel dergi BioScience’ta yayımlandı.
- Hayko Cepkin’in Kayseri ve Diyarbakır Konserleri İptal Edildi - 26 Eylül 2025
- ABD ile Nükleer Anlaşma Tepki Çekti: “Ne İstediler de Verdiniz?” - 26 Eylül 2025
- Hendek Davasında Karar Günü: 26 Eylül’de Sakarya’da - 25 Eylül 2025
