Gazze’ye insani yardım ulaştırmak için yola çıkan uluslararası Küresel Sumud Filosu, Gazze açıklarında İsrail donanması tarafından durduruldu. Filodan yapılan açıklamada, gemilerin “hukuka aykırı” şekilde engellendiği, kameraların kapatıldığı ve bazı gemilere İsrail askerlerinin girdiği iddia edildi. Yaklaşık 45 tekneden oluşan filo, aralarında siyasetçiler ve insan hakları savunucularının da bulunduğu 500’e yakın aktivisti taşıyordu.
“Gemilerimiz Hukuka Aykırı Şekilde Durduruluyor”
Filo yönetimi, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Gemilerimiz hukuka aykırı şekilde durduruluyor. Kameralar kapalı ve gemilere askeri personel girdi. Gemideki tüm katılımcıların güvenliğini ve durumunu teyit etmek için aktif olarak çalışıyoruz.”
Açıklamada, İsrail donanmasına ait olduğu öne sürülen gemilerin karartma uygulayarak filoya yaklaştığı, bazı teknelerin etrafında tehlikeli manevralar yaptığı aktarıldı. Filodaki Brezilyalı aktivist Thiago Avila, iletişim sistemlerinin devre dışı bırakıldığını ve gemilerin ciddi risk altında olduğunu belirtti. Avila, “İsrail askeri gemisi teknelerimizin karşısına çıkarak gözdağı verdi, elektronik cihazlarımıza zarar verdi. Kimse yaralanmadı, ama ciddi tehdit altındayız” ifadelerini kullandı.
İsrail’den Abluka ve Müdahale Hazırlığı
İsrail medyası, donanmanın filoyu Gazze’ye ulaşmadan durdurmaya hazırlandığını yazdı. İsrail ordusunun planı, gemilerdeki aktivistleri gözaltına alarak Aşdod Limanı’na götürmek, ardından da sınır dışı etmek. Bazı teknelerin limana çekileceği, bazılarının ise batırılabileceği ileri sürüldü.
İsrail yetkilileri, bu tür filoları “Gazze ablukasını delme girişimi” olarak nitelendiriyor ve askeri müdahale hakkı bulunduğunu savunuyor. Reuters’ın aktardığına göre, İsrail donanması filoya telsiz aracılığıyla “aktif çatışma bölgesi” uyarısı yaptı ve Gazze kıyılarına yaklaşmamaları gerektiğini bildirdi.
Uluslararası Hukuk ve Tepki Tartışmaları
Uluslararası deniz hukukuna göre, açık denizlerde seyreden gemilere ancak çok sınırlı koşullarda müdahale edilebiliyor. Aktivistler, İsrail’in Gazze’ye yönelik deniz ablukasının “gayrimeşru” olduğunu, uluslararası sularda yapılan bu müdahalenin açıkça hukuka aykırı sayılması gerektiğini savunuyor.
Al Jazeera’nın analizinde, İsrail’in bu adımının uluslararası deniz hukukunu ihlal edeceği vurgulandı. Gazze’nin açık denizlerinin İsrail’e ait olmadığına dikkat çekilerek, “Bu müdahale denizlerde işlenen yasa dışı bir fiil olarak tarihe geçecek” değerlendirmesi yapıldı.
Filoda Kimler Var?
31 Ağustos’ta İspanya’dan yola çıkan, ardından Tunus’ta 10 gün bekleyen ve 15 Eylül’de yeniden hareket eden Sumud filosu, bugüne dek Gazze’ye ulaşmayı deneyen en büyük yardım filosu olma özelliğini taşıyor. “Sumud” Arapçada “kararlılık, sarsılmaz direnç” anlamına geliyor ve Filistin halkı için direnişin sembolü kabul ediliyor.
Filoda İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg, Nelson Mandela’nın torunu Mandla Mandela, Filistin asıllı Fransız milletvekili Rima Hassan, eski Barselona Belediye Başkanı Ada Colau ve Fransa’dan radikal sol milletvekili Marie Mesmeur gibi birçok tanınmış isim yer alıyor. Gemilerde ağırlıklı olarak kuru gıda ve tıbbi yardım malzemesi bulunuyor.
Uluslararası Destek ve Çekilmeler
Filo, Avrupa’da birçok sivil toplum kuruluşundan destek görse de bazı ülkeler geri adım attı. İtalya hükümeti, İsrail müdahale ihtimalinin artmasıyla birlikte donanmasının refakat görevini sonlandırdığını açıkladı. Bu gelişme, filonun güvenliğini daha da kırılgan hale getirdi.
Beklentiler: Yeni Bir Krizin Eşiğinde
- İsrail’in, gemilere el koyarak aktivistleri gözaltına alması ve sınır dışı etmesi bekleniyor.
- Uluslararası toplumdan gelecek tepkiler, önümüzdeki günlerde İsrail üzerindeki diplomatik baskıyı artırabilir.
- Filonun engellenmesi, Gazze’ye insani yardım ulaştırma girişimlerinin daha sert siyasi ve hukuki tartışmalara konu olmasına yol açacak.
Sumud filosu, Gazze’ye ulaşmayı başarsa da başaramasa da, girişimiyle hem Filistin halkı için güçlü bir dayanışma sembolü oluşturdu hem de uluslararası hukuk ve insan hakları tartışmalarında yeni bir kırılma noktası yarattı.
- NHY/: AP, Reuters, AFP, Al Jazeera, The Guardian, İsrail medyası
