Atacama Çölü’nde giysi mezarlığı: Çevre felaketi

25 Temmuz 2023

Şili’nin Atacama Çölü, dünyanın en kurak yerlerinden biri olmasının yanı sıra, bir de çevre kirliliğinin kurbanı oldu. Çin’de üretilip Avrupa ve Amerika’da satılmayan tonlarca giysi, bu çölde yasadışı bir şekilde atılıyor. Greenpeace Almanya’nın yaptığı bir araştırmaya göre, her gün ortalama 20 ton eski giysi bu bölgeye bırakılıyor. Bu durum hem doğal hayatı hem de insan sağlığını tehdit ediyor.

Atacama Çölü, Mars’taki koşullara benzerliği nedeniyle NASA tarafından da kullanılan eşsiz bir ekosistemdir. Burada yaşayan bitki ve hayvan türleri, kuraklığa uyum sağlamıştır. Ancak giysi atıkları, bu hassas dengenin bozulmasına neden oluyor. Giysilerin içindeki sentetik maddeler, toprağı ve suyu kirletiyor. Ayrıca, giysilerin üzerinde yaşayan bakteri ve mantarlar, yerel flora ve faunaya zarar veriyor.

Giysi atıkları aynı zamanda insan sağlığı için de bir risk oluşturuyor. Atacama Çölü’nde yaşayan yerli halklar, giysilerden kaynaklanan toz ve alerjenlere maruz kalıyor. Bazı çocuklar, giysileri oyun malzemesi olarak kullanırken enfeksiyon kapabiliyor. Giysilerin içindeki kimyasallar da kanser gibi ciddi hastalıklara yol açabiliyor.

Uzmanlar, giysi atıklarının geri dönüşüm ve yeniden kullanımını teşvik etmek için daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, tüketicilerin de daha bilinçli olması ve gereksiz giysi alımından kaçınması gerektiğini vurguluyor. Atacama Çölü’nün doğal güzelliğini ve biyolojik çeşitliliğini korumak için acil önlemler alınması gerekiyor.

Atacama Çölü’nde yasadışı çöp depolamasına karşı alınan önlemler, yeterli ve etkili olmaktan uzak görünüyor. Şili hükümeti, çöp sorununu çözmek için 2019 yılında bir plan açıkladı. Bu plana göre, çöldeki giysi atıklarının geri dönüştürülmesi, yeniden kullanılması veya yakılması için bir merkez kurulması ve bölgedeki yerel halkın bu sürece dahil edilmesi öngörülüyordu. Ancak bu planın hayata geçirilmesi için yeterli kaynak ve siyasi irade bulunmuyor.

Çevre örgütleri de çöp sorununa dikkat çekmek ve kamuoyu oluşturmak için çeşitli kampanyalar yürütüyor. Örneğin, Greenpeace Almanya, 2021 yılında Atacama Çölü’nde bir araştırma yaptı ve çöldeki giysi atıklarının boyutunu, kaynağını ve etkilerini ortaya koyan bir rapor yayınladı. Bu rapor, hem ulusal hem de uluslararası basında geniş yankı buldu. Greenpeace Almanya, ayrıca tüketicileri daha az ve daha kaliteli giysi satın almaya ve giysilerini daha uzun süre kullanmaya çağırdı.

Atacama Çölü’nde yasadışı çöp depolamasına karşı alınan önlemler, çöp sorununu tamamen ortadan kaldırmak için yeterli değil. Bu sorunun çözümü için hem üretici hem de tüketici ülkelerin daha fazla sorumluluk alması ve işbirliği yapması gerekiyor.

NHY/ NTV, TRT Haber, Gettymages, Greenpeac