Köylülerin çıra diye yaktığı, kehribarın geçmişe tutuğu ışık…

Bayburt’un Aydıncık köyünde yıllarca çıra olarak kullanılan maddenin doğal kehribar olduğu ortaya çıktı. Bölgede bilim insanları tarafından yapılan saha çalışmalarında, milyonlarca yıl öncesine ait canlı fosilleri de bulundu.

Köylülerin yıllarca çıra zannederek ateş yakmak için kullandığı maddenin, 2018 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Bölümü’nden akademisyenler tarafından doğal kehribar olduğu tespit edilmişti. Bu tespitin ardından bölgeye yerli ve yabancı bilim insanlarından oluşan heyetler gelerek incelemelerde bulundu.

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) yetkilileri eşliğinde bölgeye gelen son heyet, rezerv alanında numune aldı. Rezerv alanının ruhsat sahibi Murat Haşlak, kehribarın bir süs taşı olmanın yanında aynı zamanda bir zaman kapsülü olduğunu söyledi. Haşlak, “Reçinenin o dönem üzerine aktığı canlılar milyonlarca yıl hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşıyor. Bilim insanları da bu sebeple bu işe çok ilgi gösteriyorlar” dedi.

Haşlak, bölgede deniz minaresi gibi denizde olması gereken fosillerin de bulunduğunu belirterek, bunun geçmişe dair çok farklı şeyler anlattığını ifade etti. Haşlak, ayrıca bölgeye Çin’den yatırımcıların da geldiğini ve teknik ekiple birlikte tekrar geleceklerini söyledi.

Kehribarın oluşumu

Kehribar, ağaçların salgıladığı reçinenin fosilleşmesiyle oluşan organik bir taştır. Kehribarın oluşumu için reçinenin havayla temas etmeden toprağa gömülmesi ve milyonlarca yıl boyunca ısı ve basınç altında kalması gerekir. Kehribarın rengi ve şeffaflığı reçinenin içindeki hava kabarcıkları, bitki parçaları veya böcekler gibi dahil olan maddelere bağlı olarak değişir.

Kehribarın önemi

Kehribar, hem estetik hem de bilimsel açıdan önemli bir taştır. Kehribar, binlerce yıldır takı ve süs eşyası olarak kullanılmıştır. Kehribarın bazı türleri elektriklenme özelliği gösterir. Kehribar ayrıca bazı kültürlerde şifa verici veya koruyucu bir güce sahip olduğuna inanılır.

Bilimsel açıdan ise kehribar, geçmişe ışık tutan bir zaman kapsülüdür. Kehribarın içinde sıkışan canlılar veya bitkiler, milyonlarca yıl önceki yaşam formları hakkında bilgi verir. Bu canlılar DNA analizi veya karbon tarihleme gibi yöntemlerle incelenebilir. Kehribarın içinde bulunan canlıların bazıları bugün soyu tükenmiş veya evrimleşmiş türlerdir.