İsrail’de Tartışmalı Yasa Tasarısı Meclisten Geçti, Yoğun Protestolar Devam Ediyor

25 Temmuz 2023

İsrail, İsrail’de yoğun protestolara neden olan tartışmalı bir yasa tasarısı, ülkenin meclisi olan Knesset tarafından kabul edildi. Yargı reformu kapsamında hazırlanan ve Yüksek Mahkeme’nin hareket alanını daraltan bu ilk yasa paketi, 120 milletvekilinin katıldığı oylamada 64 milletvekilinin “evet” oyu kullanmasıyla onaylandı.

Yeni yasa, Yüksek Mahkeme’nin hükümetin veya bakanların kararlarını denetleme yetkisini kaldırıyor ve “uygun” bulmadığı kararların yürürlüğe girmesini engelleme imkanını ortadan kaldırıyor. Ülkenin yazılı bir anayasası olmaması nedeniyle temel hukuk ve haklarını “Temel Yasalar” adı altında düzenleyen İsrail’de, Yüksek Mahkeme’nin bu temel yasaları yorumlaması ve hukuk devleti ile insan haklarını koruması önemli bir rol üstleniyordu.

Ancak yasanın kabulü, bazı kesimlerde hükümetin keyfiyetine yol açabileceği, önemli görevlerde keyfi atamalara ve yolsuzluklara zemin hazırlayabileceği endişelerine neden oldu. Yasa tasarısını eleştirenler, bu düzenlemenin ülkedeki adalet sistemine zarar verebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

İsrail tarihinin en “sağ” hükümetine başkanlık eden Başbakan Benyamin Netanyahu ise Yüksek Mahkeme’nin siyasi kararlara müdahil olduğu suçlamasında bulunuyordu. Hükümet, Yargı ve Yüksek Mahkeme’nin yetkilerinin sınırlandırılmasının meclis ve Başbakanı güçlendireceğini savunuyor.

Yasa tasarısına karşı altı ayı aşkın süredir devam eden toplumun ikiye bölündüğü ve on binlerce kişinin katıldığı protesto gösterileri, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve diğer Batılı ülkeler tarafından da eleştirilmişti. Ancak müzakereler sonuçsuz kalmış ve yasa tasarısı kabul edilmişti.

Meclis oylaması öncesinde ve oylamanın gerçekleştiği süreçte, yüzlerce kişinin katıldığı protesto gösterilerine polis tazyikli su ile müdahale etti.

Bu tartışmalı yasa tasarısının meclisten geçmesiyle birlikte, protestoların devam etmesi bekleniyor. Toplumun farklı kesimleri, yasanın uygulanmasının adalet sistemine etkileri konusunda endişeli ve kararsızlık içerisinde bulunuyor.

NHY/ DW