Yapay zeka rutin iÅŸleri devralacak

Tarih boyunca her büyük teknolojik gelişme beraberinde toplumsal  yapıyı ve ekonomik işleyişi de değiştirirken, en büyük endişe de özellikle  meslekler söz konusu olduğunda ortaya çıkıyor.

AA muhabirinin Carl Benedikt Frey’in “The Technology Trap: Capital,  Labor, and Power in the Age of Automation” kitabından derlediÄŸi bilgilere göre,  19. yüzyılın baÅŸlarında endüstri devrimi ile beraber uzayan çalışma saatleri,  çocuk işçilerin sayısındaki artış ve kiÅŸileri yaÅŸam standartlarındaki büyük düşüş  sonrası “makine kırma” hareketi ortaya çıkıyor. İşçilerin makinelere ve  fabrikalara saldırdığı isyanı bastırmak için Ä°ngiltere’nin 12 bin kiÅŸilik bir  ordu görevlendirdiÄŸini belirten Frey, Belçika’da sokaklardaki gaz lambalarını her  akÅŸam düzenli olarak yakan kiÅŸilerin belediyenin elektrikli lambalara geçiÅŸi ile  iÅŸsiz kalma korkusu yaÅŸadığını ve isyan çıkardığını vurguluyor.

Yapay zeka da kullanım alanlarının hızla artması ile insan hayatında  büyük değişimlerin önünü açıyor. Yapılan araştırmalar yakın gelecekte bugün  yapılmakta olan birçok mesleğin yok olacağını ve bugün var olmayan yeni  mesleklerin gelecekte yapılacağını ortaya koyuyor.

Ä°stanbul Medipol Ãœniversitesi Mühendislik ve DoÄŸa Bilimleri  Fakültesi Bilgisayar MühendisliÄŸi Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Selim AkyokuÅŸ,  20 ve 21. yüzyıldaki teknolojik geliÅŸmelerin insan hayatında büyük deÄŸiÅŸikliklere  ve refahın artmasına yol açtığını söyledi. Son yıllarda bilgi ve iletiÅŸim  teknolojilerindeki geliÅŸmelerin ve internetin her sektördeki iÅŸ modellerini  deÄŸiÅŸtirdiÄŸini vurgulayan AkyokuÅŸ, “Her geçen gün daha çok yaygınlaÅŸan yapay zekâ  kullanımı hayatımızda ve mesleklerde deÄŸiÅŸiklere yol açmaya devam edecek ve  etkisini önümüzdeki yıllarda daha çok artıracaktır.” ifadesini kullandı.

Yapay zekanın sahip olduğu teknolojik alt yapıdan bahseden Akyokuş,  şunları söyledi:

“Yapay zekâ genelde ses algılama, görüntü tanıma, anlama, öğrenme ve  mantık yürütme gibi insan davranışlarını taklit eden yazılım ve donanım  sistemleridir. Yapay zekânın son zamanlarda yoÄŸun bir ÅŸekilde gündeme gelmesinin  nedeni makine öğrenmesi ve yeni makine öğrenmesi metodu olan derin öğrenme  algoritmalarının birçok alanda ortaya çıkardığı baÅŸarılı uygulamalardır. Makine  öğrenmesi algoritmaları verilerden, uygulama ve tecrübelerden öğrenme yeteneÄŸi  saÄŸlamaktadır. Bugün sayısal cihaz ve sistemlerin artması ile çok büyük miktarda  veri üretilmektedir. GeçmiÅŸ veriler ve tecrübelerden çıkarılan bilgiler,  tahminler, eÄŸilimler ve örüntüler birçok alanda daha hassas ve doÄŸru kararların  alınmasına imkân saÄŸlamaktadır.”

Yapay zekâ metotları kullanan robotların, otomatikleştirilmiş  makinelerin ve akılı yazılımların birçok alanda kullanıldığını belirten Akyokuş,  şu değerlendirmede bulundu:

“Åžu an endüstride kullanılan robotlar üretim ile ilgili mesleklerde  istihdam sayısının azalmasına yol açmıştır. Gelecekte yapay zekânın daha da çok  istihdam kaybına yol açacağı tahmin edilmektedir.  ÖrneÄŸin, Forrester Research  isimli araÅŸtırma ÅŸirketi 2030’larda yüzde 29 oranında iÅŸ kaybı ve bunun yanında  yüzde 13 oranında yeni iÅŸ imkânlarının ortaya çıkacağını tahmin etmektedir. Genel  olarak mekanik, rutin, yinelenen ve el ile yapılan veya kavramsal iÅŸlerde; büyük  miktardaki verilerin iÅŸlenmesinde ve organize edilmesinde yapay zekâ ve  bilgisayar tabanlı sistemler insanlardan daha iyi çalışmaktadır. Bunun yanında  insanlar stratejik, rutin olmayan, tasarım ve yenilik gerektiren iÅŸlerde daha  baÅŸarılıdır ve bu iÅŸ tipleriyle ilgili mesleklerde insanların yerine  geçmeyecektir.”

Yaygın şekilde kullanılacak yapa zekânın gelecekteki meslekler ve  istihdam üzerindeki etkilerinin sektör bazında ve mesleklere göre   değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Akyokuş, şöyle konuştu:

“ÖrneÄŸin, saÄŸlık alanında radyoloji konusunda uzmanlaÅŸan doktorlara  görüntü tanımada yardımcı olacak,  daha hızlı ve doÄŸru karar vermelerine fayda  saÄŸlayacaktır. SaÄŸlanan hız ve etkinlikle doktorlar daha çok hasta görüntüsünü  deÄŸerlendirebileceklerdir. Bu belki istihdam sayısını azaltacak, fakat radyoloji  uzmanlık alanını meslek olarak ortadan kaldırmayacaktır. Bugün finans alanında  borsadaki hisselerin alım-satım iÅŸlemlerinin büyük bir kısmı belirli stratejiler  çerçevesinde yapay zekâ kullanan algoritmalar tarafından gerçekleÅŸtirilmektedir.  Bu genelde müşterileri adına iÅŸlem yapan borsa aracılarının (broker) sayının  düşüşüne yol açmıştır. Gelecekte iÅŸte iÅŸten-iÅŸe pazarlarda çalışacak akıllı alım  ve satım ajanları en iyi ürünü, ajanlar arasındaki pazarlıklar sonrası en iyi  fiyattan en güvenilir tedarikçiden alım/satımını gerçekleÅŸtirecektir. Bu tip  uygulamalar satış ve alım süreçlerinde çalışan elemanların azalmasına yol  açacaktır. Yine genel olarak sekreterlik gibi rutin iÅŸlemler yapan meslek  dallarında uzun vadede istihdam sayısında azalma beklenmektedir. Tanımlanan rutin  iÅŸler robotlar, akılı makine ve yazılımlarla gerçekleÅŸtirilecektir.”

Yapay zekânın yeni iÅŸ sahalarının açılmasına ve mevcut mesleklerin  deÄŸiÅŸmesine de neden olacağı uyarısında bulunan AkyokuÅŸ, “Bilgisayar, yazılım ve  yapay zekâ alanlarında yeni sistemleri geliÅŸtirecek, programlayacak ve kullanacak  daha çok iÅŸ mühendislik iÅŸ gücüne ihtiyaç duyulacaktır. Birçok alan ve meslekte  akılı yazılım, araç, makine ve robotlar kullanılacaktır. Bu sistemleri etkin ve  verimli bir ÅŸekilde kullanabilmek için farklı mesleklerdeki kiÅŸilerin  hazırlanması ve eÄŸitilmesi gerekecektir.” ifadelerini kullandı.

Devletlerin yapay zekâ kullanımı ile ilgili kuralları ve sosyal  politikaları belirlemesi gerektiÄŸini vurgulayan AkyokuÅŸ, “ÖrneÄŸin, Microsoft’un  kurucusu Bill Gates, eÄŸer bir robot insanın yaptığı iÅŸi yaparsa ondan vergi  alınması gerektiÄŸini ifade etmiÅŸtir. Robot ve akılı sistemlerden toplanacak  vergilerin iÅŸsizlikle ortaya çıkabilecek problemlerin çözümünde kullanılabilmesi  düşünülmektedir. Åžu an yapay zekânın ekonomi, istihdam ve birçok farklı  yönlerdeki etkilerinin anlaşılması konusunda daha erken aÅŸamalardayız. Her sektör  yapay zekâ teknolojilerinin yol açacağı geliÅŸmeleri anlamalı ve kendisini bu  geliÅŸmelere göre uyarlamalıdır.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.