Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), Ocak ayında gazetecilere yönelik hak ihlallerini kapsayan raporunu kamuoyuna açıkladı. Raporda, Türkiye’de basın özgürlüğüne yönelik baskıların sistematik bir şekilde sürdüğü ve gazetecilerin mesleklerini icra ederken ağır baskılarla karşılaştığı vurgulandı. 2024 yılı verilerine de yer verilen rapor, yeni yılın ilk ayında basına yönelik soruşturma, gözaltı ve tutuklamaların boyutunu gözler önüne seriyor.
Ocak Ayında 42 Gazeteciye Soruşturma Açıldı
Raporda, sadece Ocak ayında 42 gazeteci hakkında soruşturma açıldığı, bu soruşturmalardan 17’sinin davaya dönüştüğü belirtildi. 18 gazeteci gözaltına alınırken, bunlardan 9’u tutuklandı. Tutuklanan isimler arasında Güncel ve Martı prodüksiyon şirketlerine yönelik baskınlarla gözaltına alınan Reyhan Hacıoğlu, Rahime Kavrar, Velat Ekin, Necla Demir Arvas, Vedat Örüç, Ahmet Güneş ve Eylem Babayiğit de bulunuyor. Ayrıca Halk TV Genel Yayın Yönetmeni Suat Toktaş ve ETHA muhabiri Züleyha Müldür de tutuklanan gazeteciler arasında yer aldı.
Gazetecilerin mesailerinin büyük bölümünü adliye koridorlarında geçirdiğine dikkat çekilen raporda, Ocak ayında 43 dosyada 102 gazetecinin yargılandığı ifade edildi. Bu yargılamalar sonucu 12 gazeteciye toplamda 31 yıl 2 ay hapis cezası verildi. Eski JINNEWS Haber Müdürü Sofya Alağaş’ın, gazetecilik faaliyetlerinden dolayı 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldığına da raporda yer verildi.
Sansür ve Erişim Engelleri Artıyor
Raporda, gazetecilere yönelik baskıların yalnızca gözaltı ve tutuklamalarla sınırlı olmadığı, sansür ve erişim engellerinin de büyük bir tehdit oluşturduğu belirtildi. Ocak ayında Mezopotamya Ajansı’nın (@MAturkce) ve JINNEWS’in (@jinnewsturkce) de aralarında bulunduğu 31 sosyal medya hesabı erişime engellenirken, 10 internet sitesi kapatıldı ve 361 habere erişim engeli getirildi.
Öte yandan, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde hükümetin TBMM’ye sunduğu Siber Güvenlik Kanunu teklifi de basın özgürlüğüne yönelik tehditlerin bir başka boyutunu oluşturuyor. Hukukçular, teklifin yasalaşması durumunda demokratik toplum düzenine ciddi zararlar vereceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Raporda, savcıların açtığı soruşturmaların yanı sıra RTÜK’ün de bir savcı gibi hareket ettiği belirtiliyor. Bolu’daki otel yangınına ilişkin eleştiriler içeren yayınlar başta olmak üzere 8 programa idari para cezası kesildiği ifade edildi.
“Basın Özgürlüğünden Bahsetmek Mümkün Değil”
Raporda şu ifadelere yer verildi:
“Gazetecilerin tutuklu olduğu, yaptıkları haberlerden dolayı soruşturmaya maruz kaldığı, yayınladıkları haberlerden dolayı yargılandığı bir ülkede basın özgürlüğünden bahsetmek mümkün değil. Tüm sansür ve baskı politikalarına rağmen gazeteciliği savunmaya devam edeceğiz.”
Raporun Detayları
• Gözaltına alınan gazeteciler: 18
• Tutuklanan gazeteciler: 9
• Soruşturma açılan gazeteciler: 42
•Hapis cezası alan gazeteciler: 12 (Toplam 31 yıl 2 ay ceza)
• Erişim engeli getirilen sosyal medya hesapları: 31
• Erişim engeli getirilen haberler: 361
• Kapatılan internet siteleri: 10
DFG’nin raporu, Türkiye’de basın özgürlüğüne yönelik artan tehditleri ve gazetecilerin mesleklerini icra ederken karşılaştıkları baskıları bir kez daha gündeme taşıdı. Gazetecilere yönelik sistematik baskılar, ifade özgürlüğü ve demokratik toplum yapısı açısından ciddi bir alarm niteliğinde değerlendiriliyor.
