Türkiye, Avrupa BirliÄŸi’nin en büyük plastik atık çöplüğü

Avrupa’dan Türkiye’ye geri dönüşüm için getirilen tonlarca plastik atık, yasa dışı dökümler nedeniyle doÄŸada çöp daÄŸları olarak bitiyor. Çöp yığınları arasında BirleÅŸik Krallık, Fransa, Ä°talya ve Hollanda gibi Avrupa ülkelerine ait pek çok markanın ambalajlarını görmek mümkün.

AB, artan yeşil politikalarına rağmen hala plastik atıkların üçte birinden daha azını geri dönüştürebiliyor. Geri kalan plastik atıklar ya yakılıyor ya da gömülüyor. Geri dönüştürülebilen atıkların ancak yarısı üye ülkeler tarafından dönüştürülebiliyor. Diğer yarısı ise geri dönüşüm için farklı ülkelere gönderiliyor.

Çin, Ocak 2018’den itibaren yurt dışından plastik atık alımını durduÄŸundan beri, Türkiye, Avrupa’nın çöplerinin toplandığı ülke konumuna geldi.

Eurostat verilerine göre, Türkiye’nin Avrupa’dan aylık plastik atık ithalatı, 2016-2019 yılları arasında on kat artış gösterdi. GeçtiÄŸimiz yıl ise Türkiye, Avrupa’nın ihraç ettiÄŸi plastik atıkların yaklaşık dörtte birini aldı.

Geri dönüşüm firmaları, plastik çöp ithalat haciminin daha da artması gerektiÄŸini savunsa da atıkların çevreye verdiÄŸi zararı görmezden gelmek zor. Yasa dışı dökülen çöpler, özellikle Türkiye’nin güney bölgelerinde pek çok çöp dağı yaratmış durumda.

Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı, eylül ayında geri dönüşüm ÅŸirketlerine ihtiyaçlarının yüzde 50’sinden fazlasını ithal etmemeleri ve yurt içinden tedarik etmeleri talimatını verdi.

Ancak Greenpeace Akdeniz yapılanması, Türkiye’deki plastik atık ithalatının tamamen yasaklanması çaÄŸrısında bulunuyor ve sektörün Türkiye’deki faaliyetlerine iliÅŸkin teftiÅŸ ve ÅŸeffaflık eksikliÄŸine iÅŸaret ediyor.

Çukurova Ãœniversitesi’nde öğretim görevisi Prof. Sedat GündoÄŸdu, “Avrupa’da insanlar ÅŸunun farkına varmalı, özenerek ayırdığı plastik çöplerin büyük bir kısmının sonu geri dönüşüm merkezlerinde deÄŸil, doÄŸada oluÅŸan çöp daÄŸlarında bitiyor” diyerek yasa dışı çöp dökümlerine dikkat çekiyor.

İthal edilen plastik atıkların ne kadarının yasadışı yollarla doğaya döküldüğü hakkında net bir veri olmasa da geri dönüştürülme işleminin pahalılığı nedeniyle bu oranın yüksek olması olasılıklar dahilinde.

Batı Avrupa ülkelerinin çöplerinin toplanması için ödediği para düşünüldüğünde, Türk firmaları için atıkları geri dönüştürmektense, doğaya boşaltmak finansal anlamda cazip bir hamle olarak öne çıkıyor.

Interpol, geçtiğimiz ağustos ayında uluslarası yasa dışı plastik atık ticaretinin artması konusunda uyarıda bulunmuştu. Çevre aktivistleri ise bu plastik atıkların doğaya dökülmesi veya yakılmasının gezegene verdiği zarara dikkat çekiyor.