Savaşın, Sömürünün ve Egemenliğin Yeni Biçimleri ve Kadın Bedene Yönelen Kapitalist Hınç

Kaynakça

Cinzia Arruzza, Tithi Bhattacharya, Nancy Fraser, %99 için Feminizm: Bir Manifesto, Sel

Yayıncılık, İstanbul, 2019

Ayhan Işık, “1990’larda Sivil Siyaseti Olarak Zorla Kaybetmeler.” Toplum ve Kuram, Sayı: 9, 2014, sf. 43-53.

Fethi Benslama, Ölüm Siyaseti: Cihatçı Üst-Müslümanlar, İletişim Yayıncılık, İstanbul, 2016.

Namık Kemal Dinç, Ezidilerin 73. Fermanı Şengal Soykırımı, Zan Vakfı Yayınları, Diyarbakır, 2017.

Esra Sarıoğlu. “Feminizm ve Duygular” Ayrıntı Dergi. Sayı 30, Mart/Nisan 2019, sf. 41.

Silvia Federici, Cadılar, Cadı Avı ve Kadınlar, Otonom Yayıncılık, İstanbul, 2019.

Michel Foucault, Toplumu Savunmak Gerekir, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002.

Niki van der Gaag, Feminizm, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2018.

Özgür Sevgi Göral, “Devlet Şiddetinden Arta Kalanlar: Kayıp, Yas ve Kamusal Sırlar.” İçinde:

Uysal Ayşen (ed.) İsyan, Şiddet, Yas: 90’lar Türkiye’sine Bakmak. Dipnot Yayınları, Ankara, 2016, sf. 147-175.

“Kadın Direniş Yöntemleri I” Sayı 11: Ekim, Kasım, Aralık 2018 ve “Kadın Direniş Yöntemleri II” Jineolojî Dergisi. Sayı 12: Ocak, Şubat, Mart 2019.

Jineolojî Enternasyonel Kolektifi. “Kadın Direniş Yöntemleri II” Jineolojî Dergisi, Ocak,

Şubat, Mart 2019.

Judith Butler, Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, Metis Yayıncılık, İstanbul, 2008.

Catherine Mayer, Cinsiyet Eşitliği Dünyayı Nasıl Kurtaracak, İletişim Yayınları İstanbul, 2019.   Nancy Fraser. Fortunes of Feminism. From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis, Verso Books, 2013.

Sherly Sandberg, Lean In: Work and the Will to Lead, New York: Alfred A. Knopf Publishing, 2013.

Vandana Shiva, İnadına Canlı: Kadınlar: Ekoloji ve Hayatta Kalma, Sürdürülebilir Yaşam

Kitapları, İstanbul, 2014.

---

[1] Bu yazı, Jineoloji Dergisi’nin “21. Yüzyıl: Kadın Yüzyılı” dosya konulu 17. sayısında, Mayıs 2020’de yayınlanmıştır.  ² Dünyadaki en zengin 42 kişinin mal varlığı, dünya nüfusunun %50’sine tekabül eden 3,6 milyar insanla eşittir; en zengin 10 ülkenin geliri de en fakir 10 ülke gelirinin tam 77 katıdır. https://insamer.com/tr/kuresel–adaletsizlikdunya–yoksulluk–ve–esitsizlik–raporu–2018_1682.html (Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[2] Metin boyunca kullanılacak feminizm ifadesi sadece batıda ortaya çıkan ve batıda süregiden feminizm mücadelesine tekabül etmemektedir. Feminizmin en temelde kadın özgürlük mücadelesi olması ve tek bir feminizm yerine feminizmlerin olduğu ön kabulüyle “feminizm mücadelesi” ile ‘kadın mücadelesi’ ve ‘kadın özgürlük mücadelesi’ gibi ifadeler metin boyunca birbirinin yerine kullanılacaktır.

[3] Kadına yönelik yeni saldırı dalgasını anlamaya çalıştığım yazı dizisi için bkz: https://gazetekarinca.com/2019/11/yeni–feminist–dalga–ve–kadin–kazanimlarina–yonelen–hinc–i–derya–aydin/ ve https://gazetekarinca.com/2019/12/feminist–yeni–dalga–ve–kadin–kazanimlarina–yonelen–hinc–ii–derya–aydin/

(Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[4] Kadın düşmanlığı anlamına gelen mizojini terimi Yunanca kökenlidir. ‘Mizo’ (misien) Yunanca ‘nefret’ ya da ‘düşmanlık’, ‘jinni’ (güne) ise ‘kadın’ anlamına gelmektedir (aktaran: Aydaş, 2018. 12). Kürtçede de ‘jin’ terimi kadın anlamına gelmektedir.

[5] Bütün amacı kâr elde etmek olan ana akın medyanın etnisite/kültür, kimlik ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığını nasıl ürettiği, yaydığını ve yeniden ürettiğini ortaya koyan “killing us softly” belgeseli için bkz: https://archive.org/details/stillkillingussoftlyadvertisingsimageofwomen ve

https://www.newphilosopher.com/videos/killing–us–softly–3/ (Sitelere erişim: 23 Nisan 2020)

[6] http://cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1712669/turkiye–olarak–kemerleri–baglamaliyiz.html (Siteye erişim: 23 Nisan 2020).  ⁸ 3. Dünya Savaşı olarak da nitelendirilen bu savaşın yeni biçimlerine ilişkin yürütülen bazı tartışmalar için bkz: https://yeniozgurpolitika.net/3–dunya–savasi–ve–komplo/ ve http://www.yeniyasamgazetesi.info/yeseren–umut/  (Sitelere erişim: 23 Nisan 2020). Ayrıca bu sayıda Şafak Ardem aynı konuya odaklanmaktadır.

[7] Aktaran Hasan Kılıç: https://gazetekarinca.com/2020/01/sureklilesmis–savasin–donusum–grameri/ (Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[8] Besnlama’ın çalışması gençleri cihat adına ölüme ve öldürmeye sürükleyen süreçleri tarihsel olarak ele alan, bu süreci batının ayrımcı politikaları ekseninde analiz eden ve bu gençlerin nasıl birer ‘gönüllü’ olarak bu sürece dahil olduklarını ortaya koyan önemli bir çalışma.

[9] Mbembe’nin “Nekro-Siyaset” metninin Türkçeleştirilmiş versiyonu için bkz.  http://ayrintidergi.com.tr/nekrosiyaset/ (Siteye erişim: 24 Nisan 2020)

[10] BM’in geçtiğimiz temmuz ayında, yayınladığı rapora göre 2017’de 50 bin kadın eşleri, sevgilileri ya da aile üyeleri tarafından öldürüldü. Yine, 1980’lerden beri ABD’de kadın cinayetlerinin düzenli bir şekilde arttığı ve her yıl üç binden fazla kadının öldürüldüğü kayıt altına alınmıştır. Öte taraftan, 1991 ile 2001 yılları arasında en az 23 bin kadın ‘cadı’ suçlamasıyla öldürüldü.  Benzer şekilde başını Fransa ve İspanya’nın çektiği Avrupa ülkelerinde de veriler kadına yönelik şiddetin arttığını ortaya koyuyor. Günde en az bir kadının erkekler tarafında öldürüldüğü Türkiye’de ise durum Avrupa’dan çok daha vahim. Dünya Ekonomi Formunun Cinsiyet Eşitliği endeksinde de Guatemala, Etiyopya ve Kuzey Kore’nin arkasında kalarak 149 ülke arasında 131. sırada yer aldı. ¹³ Êzidî Soykırımına ilişkin kapsamlı bir çalışma için bkz: Dinç, 2017.

[11] https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/01/female–refugees–face–physical–assault–exploitation–andsexual–harassment–on–their–journey–through–europe/ (Siteye Erişim: 24 Nisan 2020)

[12] Save the Children, State of the World’s Mothers 2014: Saving Mothers and Children in Humanitarian Crises. https://www.savethechildren.org/content/dam/usa/reports/advocacy/sowm/sowm–2014.pdf (Siteye Erişim: 24 Nisan 2020)

[13] OECD Kalkınma Merkezi, Toplumsal Kurumlar ve Toplumsal Cinsiyet Endeksi 2014, genderindex.org Uppsala Savaş Veri Programı/Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (UCDP/PRIO) Uppsala Üniversitesi Silahlı çatışma Veri Kümesi (Siteye erişim: 23 Nisan 2020).

[14] Çoğunlukla Arjantin zorla kaybetmelerle anılan bir ülke olsa da Şili, Meksika, Guatemala, Brezilya gibi Latin Amerika ülkelerinde 1970’li ve 1990’lı yıllarda askeri darbe dönemlerinde ve çatışmaların yoğunlaştığı zamanlarda muhalif gruplara karşı sıklıkla uygulanan bir strateji olarak kullanıldı. Aynı Süreç 1990’lı yıllar boyunca Kürdistan’da da devreye konuldu. Ancak bu strateji bu bölgelerle de sınırlı kalmadı. Zorla kaybetmeler, Cezayir, Yogoslavya, Filipinler, Irak, Pakistan, Sri Lanka, Nepal ve İran gibi ülkelerde de devreye konuldu. (Göral, 2016. 116).

[15] Êzidî toplumuna mensup HDP milletvekili Feleknas Uca, TBMM’de yaptığı konuşmada Êzidî soykırımda IŞİD tarafından alıkonulan Êzidî kadın ve çocuklarının sayısını 5 bin ile 7 bin arasında olduğunu kaydetti: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=51435 (Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[16] http://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2018.pdf (Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[17] https://landportal.org/sites/landportal.info/files/actionaid_womens_right_to_land.pdf (Siteye erişim: 23 Nisan 2020)

[18] Son yıllarda neoliberal politikaların yol açtığı yoksulluk krizine odaklanan, işçi sınıfının gündelik yaşamına odaklanarak bireysel ve kolektif tepkililerini ortaya koyan çok sayıda film çekildi. Ancak sınıf öfkesini ve bu öfkenin sonuçlarını çarpıcı biçimle ortaya koyan en iyi filmin Bong Joon-Ho’un ‘Parazit’ (2019) isimli filmi olduğu kessin.

[19] Yvonne Heine’nin bu sayıda yer alan “Özgürlük nedir?” yazısı, STK’ların kadın özgürlüğü söylemi adı altında Ortadoğu ve Afrika’da sömürgeciliği nasıl meşrulaştırdığını gösteren çarpıcı bir yazı.

[20] https://www.huffpost.com/entry/charged–up–how–big–brands_b_9755540?platform=hootsuite (Siteye giriş: 23 Nisan 2020)

[21] https://www.youtube.com/watch?v=ZQHuCfBwQpA

[22] https://theartgorgeous.com/guccis-newest-face-artist/

[23] https://www.aksam.com.tr/ekonomi/bangladesin–ucuz–iscileri–enkaz–altinda–calisiyor/haber–199341