Ana SayfaYazarlarPepsi ve Coca Cola'nın Türkiye Maceraları

Pepsi ve Coca Cola’nın Türkiye Maceraları

Propeller Kulübünün  yıllık toplantısında bir araya gelen işadamlarının “Pepsi Colan” isimli bir alkolsüz içecek içtikleri haberini ilk sayfadan veriyor 17 Aralık 1953 tarihli  Milliyet gazetesi. Yandaki resimde bu haberi bu haberin görseli yer alıyor: İstanbul’un mini mini valisi Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay ve Propeller Klübüne üye bir takım Türk ve Amerikan İşadamları yer almakta bu fotoğrafta.

Umarım Bu resimde Gökay hangisi diye sormazsınız. Diğerleri de muhtemelen Amerikan  ordusundan Albay W. F. Britton,   Sokoni Vakum’un İstanbul Genel Müdürü  A.Dingee, Charles Waggoner, General Electric’in İstanbul’daki müdürlerinden Steve Diehl ve ABD büyükelçiliğinden Frank Butler olmalılar.Olmalılar” dedim çünkü resimdekileri –Gökay hariç- simaen ben de tanımıyorum. Ama 1951’de Türkiye şubesini –onların değimiyle “port”unu- açan The Propeller Club of USA’nın Türkiye’deki kurucuları bu isimler olduklarına göre, resimdekiler de onlar olmalılar diye düşünüyorum.

Neyse bugün bizi ilgilendiren Propeller’lerin kimler oldukları değil, ne içtikleri.  O günkü toplantıda “Pepsi-Colan” isili alkolsüz  bir içecek tüketildiği haberi verilmiş resmin altında. Zaten sahne gerisine bakıldığında da Pepsi Cola’nın amblemi görülebilmekte. Bir anlamda haber Propeller ile ilgili ama haberin içine Pepsi reklamı gömülmüş halde.

1960’lara kadar  Pepsi ve Coca Cola haberlerine pek rastlanmaz basında. Her iki markanın da Türkiye’de satılmaya başladıkları 1964 yılı ortalarından itibaren de reklam ve promosyon kampanyalarının ardı arkası kesilmez.

Pepsi Cola 1962 yılında Tamek fabrikalarında imal edilip üretilmeye başlanır. 1965 yılı içerisinde Pepsi Cola hammaddesini üretecek fabrikalardan 20.’cisinin açılmasına karar verilir. Açılacak bu fabrikanın 1,5 milyar dolarlık döviz girdisi sağlayacağı da haberler arasındadır. Şirketin Genel Müdür Yardımcısı Thomas M. Elmezzi ve Avrupa Ortadoğu Müdürü  We Me Intosh İstanbul’a gelerek yeni fabrikanın açılışı ile ilgili düzenlenen kutlama etkinliklerine katılırlar.

Coca Cola’nın Türkiye’de yatırım yapmaya başlaması da aşağı yukarı aynı tarihlerdedir. Ancak Pepsi’nin, Coca Cola’dan  iki yıl önce -1962 yıında- Türkiye’de satılmaya başlandığı söylenebilir. Dünyanın 1109. Coca Cola üretim tesisleri, 18 Eylül 1964 yılında İstanbul’da faaliyete geçer. Saatte 12.500 şişe üretme kapasitesine sahip tesis, 15 milyon liraya mâlolur. Fabrikada’daki 15 Amerikan mühendis, Türk çalışanlara eğitim verecektir. Üretilen Coca Cola’lar, İstanbul Meşrubat Sanayi (İMSA) tesislerinde şişelenerek piyasaya sürülür.  Şişeler için Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası ile anlaşma sağlanır. Fabrikanın açılış törenin de konuşan, Akdeniz  Bölgesi Müdürü  Craul şu noktaların altını çizer: “Daha önce Türkiye’ye gelmemiz imkansızdı. Zira memleketiniz istikrarsızlık içindeydi. Son yıllarda Türkiye’nin ekonomik durumu düzelmiştir. Ortak Pazara girişiniz  ihracatınızı da çok artıracaktır. Özetle Türkiye refah yolunda ilerlemektedir ve 10 yıl içinde çok büyük bir gelişme ile karşılaşacaktır diyebilirim.” (Milliyet 19.09.1964)

18 Eylül’de fabrikanın açılışı münasebetiyle 30 arabadan oluşan bir Coca Cola Kervanı İstanbul sokaklarında gezdirilir. Kervan saat 11 sularında Aksaray meydanından hareketle Beyazıd, Cağaloğlu, Eminönü, Köprü, Bankalar Caddesi, Tünel, Galatasaray, Taksim, Dolmabahçe, Beşiktaş,  Yıldız, Zincirlikuyu ve Şişli üzerinden Taksim Meydanına gelecektir.

Mete Kaan KAYNAR
Önceki İçerik
Sonraki İçerik
RELATED ARTICLES
- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments