Ä°ran’ın Devrim Muhafızlarına baÄŸlı “Kudüs Ordusu” komutanı Kasım Süleymani ve IÅžID’ın Åžii versiyonu olan HaÅŸdi Åžabi birliklerinin üst düzey komutanlarından Mehdi El Mühendis’in ABD’nin bombardımanı sonucu öldürülmüş oldukları doÄŸrulandı. (Mühendis’le ilgili halen belirsizlikler var.)
General Kasım Süleymani, Ä°ran Ä°slam rejimi için çok önemli bir isimdi. Ä°ran’ın Irak, Süriye, Lübnan, Filistin, Yemen ve nihayet Kürdistan’daki bütün askeri operasyonlarının arkasındaki isimdi. HaÅŸdi Åžabi’den Hizbullah ve Hamas’a kadar Ä°ran yanlısı bütün bu örgütleri koordine etmekteydi.
Kasım Süleymani içeride de 1999’da Ä°ran’daki öğrenci ayaklanmasını kanlı biçimde bastırmasıyla biliniyor. Son olarak Güney Kürdistan’da referandum sonrası Kerkük’ün iÅŸgali ve Kürt güçleri arasında çatışmaları provoke etmek gibi uÄŸursuz roller üstlenmiÅŸti.
DoÄŸrudan dini lider Hamaney’e baÄŸlı olarak çalışan ve siyasi otoriteden daha güçlü kabul edilen bu ismin öldürülmesi bir Ä°ran-ABD savaşına yol açar mı?
Şu anda gerilimin dozu oldukça yüksek olmakla birlikte ben bunun ABD ve İran arasında sıcak bir çatışmaya döneceğini sanmıyorum.
Nedeni de gayet basit;
ABD’nin 1980’den sonraki OrtadoÄŸu’daki bütün askeri hamleleri Ä°ran rejiminin yayılma çabaları önlemek ekseni üzerine kurulduysa da, tüm bunlar ironik biçimde Ä°ran’ın çok daha güçlenmesine yaradı.
ÖrneÄŸin Saddam rejiminin yıkılması ve Irak’ın iÅŸgali, bu ülkenin neredeyse tamamen Ä°ran rejiminin kontrolüne girmesini saÄŸladı. Kürdistan üzerindeki etkinliÄŸini arttırdı. Suriye’ye yapılan askeri müdahale ise Ä°ran’ı Rusya ile birlikte Suriye’de belirleyici aktörlerden biri haline getirdi.
Ä°srail’in Lübnan’a iÅŸgali ve FKÖ’nün tasviyesi de Ä°ran yanlısı Hizbullah ve Hamas’ın bu boÅŸluÄŸu doldurmasıyla sonuçlanmıştı.
Åžimdi ABD ile giriÅŸilecek sıcak bir savaÅŸ Ä°ran’ın bütün bu sessiz ve geniÅŸ kazanımlarını tehlikeye sokacaktır. Bunu göze alacaklarını sanmıyorum.
KuÅŸkusuz öbür yandan da içeride gevÅŸemekte olan Molla rejiminin tıpkı Türkiye’de olduÄŸu gibi milliyetçi duygularla yeniden kenetlenmesine, stabilize olmasına da yarayabilir. Åžimdilik ABD ile yüksek dozlu bir gerilim sürdürmek bu iÅŸ için yeterli sayılır.
ABD’nin üst düzey iki Ä°ran’lı komutanı hedef alması asıl olarak Irak’taki egemenlik savaşıyla ilgilidir. Belli ki ABD’nin Suriye’den çekilmesi ve TC’nin iÅŸgaline alan açması; ABD’nin askeri varlığından doÄŸan boÅŸluÄŸu doldurma konusunda Ä°ran’ın iÅŸtahını artıran bir faktör oldu. Irak’ta son birkaç aydır yaÅŸanan toplumsal olaylar ve siyasi hareketliliÄŸin nedeni Ä°ran’ın müdahaleleriydi.
Son olarak ABD’nin BaÄŸdat büyük elçiliÄŸi’nin 1979’da Tahran’dakine benzer biçimde basılması ABD’yi harekete geçirdi demek yanlış olmaz. Bu hamle ile ABD, Irak’ta henüz ölmediÄŸini ve Ä°ran’ı sınırlayabileceÄŸinin gösterisini yaptı diyebiliriz…
Bir anlamda Trump’un maliyetini taşımak istemediÄŸi için Suriye’den çıkma kararı verse bile bunun hemen her yerdeki sonuçlarını göğüslemenin daha büyük bir maliyeti olacağı görülüyor.
- Ağrı Kesiciler ve Uyuşturular - 12 Mart 2023
- Yardım Ekipleri Ayrılırken - 14 Şubat 2023
- Ukrayna işgali, Tarihin Aynası - 26 Şubat 2022
