Dikkat; Merdiven Var

Hukuk Fakültesini bitirip Yüksek Lisans yapan öğrencimizin asıl amacı Adli Tıp uzmanı olmakmış. Fakat Adli Tıp uzmanlığı için Tıp Fakültesi bitirmek gerekiyormuÅŸ. Hukuku zor bitirmiÅŸken bir daha Tıp eÄŸitimini nereden alsın?. “Ne yapabilirim” araÅŸtırırken Köy Ãœniversitelerinden birinde ADLÄ° BÄ°LÄ°MLER ANA BÄ°LÄ°M DALI bulunduÄŸunu öğrenmiÅŸ.

Böylece Adli Bilimler Doktora programına katılabilmiş.

Tez doktoruyla yaptıkları mantılı börekli sofra sohbetleri eşliğinde şu karara varmışlar:

Adli Fizik ve Risk Değer Analizi dalı en az ürün verilen alanlarmış, bu dalda bir tez çalışması daha iyi olur, kabul görme şansı artarmış.

Öğrencimizin mahkeme ve avukat stajı sırasında Cezaevlerinde ve Emniyet Müdürlüklerinde MERDÄ°VENDEN DÜŞME’ye baÄŸlı olarak çok sayıda ağır yaralanma, travma ve hatta ölüm vakalarına rastlanması dikkatini çekermiÅŸ. Acaba bu nasıl oluyor? Adli fizik, künt kuvvetin keskin enstrümanlar tarafından üretilen kuvvetler üzerindeki etkilerini araÅŸtırır. Mekanik atölye ile iÅŸbirliÄŸi içinde, belirli bir durumu geniÅŸ bir senaryo içinde yeniden oluÅŸturmak mümkün. Buna göre merdivenden düşmenin nasıl sendromlara yol açacağı da canlandırmalarla ortaya konabilir ve MERDÄ°VEN YAPISININ cezaevlerinde, tutuklu ve gardiyanlar açısından taşıdığı RÄ°SK ANALÄ°Z edilebilir.

Doktora hocasının buna pek aklı yatmamışsa da hangi keklerin hangi geleneksel içeceklerle uygun gideceÄŸi üzerine uzun sohbetler eÅŸliÄŸinde yaptıkları tartışmalar sonucu “ideolojik yönlendirmelere karşı çok dikkatli olma” ÅŸerhiyle birlikte ikna olmuÅŸ.

Öğrencimiz daha önce staj yaptığı avukat ve hakimler yardımıyla, mahkeme kalemlerinde tanıştığı mübaÅŸirlerle da yardımlaÅŸarak, 1980 ile 2000 yılları arasındaki dönemdeki Mahkeme Dosyalarını tarayarak, duruma uygun tam 136 VAK’A bulmuÅŸ.

Bu VAK’A’ların 17 tanesi ölümle, 48’i ağır yaralanma ve kırıklarla, diÄŸerleri ileri derecede yaralanma ve kısmi sakatlıklarla sonuçlanmış; 25’inde psiko-patalojik sonuçlara yol açmış. Öğrencimiz tüm bu raporların veriliÅŸ tarihlerini, yerlerini, baÄŸlantılı olayları tek tek kaydetmiÅŸ. Sonra aralarında iliÅŸki ve neden-sonuçları analiz etmeye çalışmış.

  • Merdivenden düşme olayları genellikle ve tabi doÄŸal olarak Cezaevi ve Emniyet Amirliklerindeki görevle doktor ve revirde, gardiyan ve polis memurlarının ÅŸahitliklerinde TUTANAÄžA baÄŸlanmaktaymış. Bazı durumlarda bir veya iki tutuklunun tanık olduÄŸu da söz konusu.

  • Bu tutanak ve doktor raporları birbirini teyit etmekteymiÅŸ. Doktorlar düşmeye veya sert bir cisime çarpma sonucu oluÅŸan kırıklar, yaralanmalar, travmalardan bahsediyor.

-Yalnızca ölümle sonuçlanan 6 OLAY hakkında, ölenlerin yakınları bunu kuÅŸkulu bulup DÖVÃœLME ve Ä°ÅžKENCE sonucu meydana geldiÄŸine dair mahkeme açmışlarsa da, bu iddiayı ortaya atanların genellikle TERÖR suçlarına bulaÅŸmış ve Ä°DEOLOJÄ°K-ÖRGÃœTSEL SUÇLARLA alakalı olmaları nedeniyle siyasi maksatlı olabileceÄŸi; kendi aralarındaki ÅŸiddetten kaynaklanmış olma ihtimali daha fazla imiÅŸ. Nitekim ADLÄ° TIP’ten gelen raporlar da ölümlerin iÅŸkence ile hatta bazı ölümlerin DÜŞME ve ÇARPMA sonucu olmadığını ortaya koymuÅŸ.

  • Yine de Merdivenden Düşme olaylarında açıklanmaya muhtaç yanlar da varmış: ÖrneÄŸin raporların bir çoÄŸunda çarpma veya düşme sonucu olamayacak (örneÄŸin ayak tabanlarının patlamış olması gibi) sonuçları kuÅŸkulu görmüş. Veya merdivenden düşen kiÅŸinin kol ve bacakları saÄŸlamken sadece yüzünün ğözünün dağılmış olması gibi…

  • Bu durumun iyice anlaşılması için orjinal ebatlarda bir CEZAEVÄ° MERDÄ°VENÄ° inÅŸa ettirip, deÄŸiÅŸik kilo ve boylarda, mumdan yapılmış mankenlerin merdivenlerden düşme sonucu ne gibi çarpmalara maruz kalacağı ve bunun etkileri klinik olarak gözlenmesinin iyi olacağını düşünmüş.

  • Öte yandan cezaevi veya emniyet müdürlüğü merdivenlerinden sadece MAHKUM veya TUTUKLULARIN düşmesi, gardiyan, müdürler, 2., 3. müdürler, emniyet amirlerinden hiç kimsenin merdivenlerden düşmemesini de ilginç bulmuÅŸ. Durumu daha iyi anlamak için merdivenden düşme olaylarına tanık olan memurlarla da görüşmek istemiÅŸ. Fakat hiçbir kurumdan izin alamamasını manidar bulmuÅŸ,

Tezini taslak halinde hocasına ileten öğrencimiz çok sağlam bir zılgıt yemiş hocasından. İdeolojik ve siyasi etkilere çok açık tez hazırladığını, burada sadece Merdivenlerin fiziki olarak ne gibi tehlikeler yarattığı ve ne gibi önlemler alınması üzerinde odaklanması gerektiğini; vakaların hukuki boyutta bile tartışılmasının AYRI BİR KONU OLDUĞUNU, disiplinler arası karşılaştırmalı analizde bile böyle hatalar yapılmaması gerektiğini sert biçimde ihtar etmiş.

Üstelik bu kez makam odasında ve resmi bir biçimde söylemiş bunu.

Sonuçta uzun ve zahmetli bir uğraştan sonra doktora tezi şöyle bitmiş;

“Adli Fizik ve Risk DeÄŸerli açısından 1980 – 2000 Yılları Arasındaki Merdiven Düşme Olaylarının KarşılaÅŸtırmalı Analizi”

SONUÇ/ÖZET

“MERDÄ°VENDEN DÜŞME olarak adlandırılan 136 vak’a, çeÅŸitli adli istatistik verileri ile da karşılaÅŸtırılarak ÖLÃœME SEBEBÄ°YET VERME bakımından incelenmeye deÄŸer görülmüş; her bir olaydaki merdivenlerin yüksekliÄŸi geniÅŸliÄŸi, basamak adetleri, hangi materyallerden yapıldığı [beton, çelik konstrüksiyon, ahÅŸap veya taÅŸ] ve çeÅŸitli biçimleri de göze alınarak; düşen kiÅŸilerin yaÅŸ, kilo, cinsiyet, öğrenim, sosyal durumu ve kriminalite ile merdiven tarafından tetiktleyebilecek psikolojik, fiziksel bir hastalığı [kalp, tansiyon] olup olmadığı; dengeyi etkileyecek ortopedik ve nörolojik sorunları olup olmadığına bakılarak tek tek vak’a analizleri yapılmıştır. Buna göre ülkemizdeki cezaevi ve emniyet amirliklerindeki merdivenlerde meydana gelen kazaların, ulusal ve uluslararası trafikteki yollardan sonra en çok ölüm ve yaralanmaya sebebiyet verdiÄŸi söylenebilir.

Bu durumun daha çok kapalı yerlerde uzun süre kalmaktan mütevellit koridorlarda ve aniden karşılarına çıkan merdivenlerden ÖZELLİKLE İNMEYE uyum sağlayamayışlarının neden olduğu görülmektedir. Bazı vakalarda bu durumu siyasileştirerek çıkar sağlamak isteyenler görülmekteyse de, yasalarımızın, iç tüzük ve talimatnamelerin açık biçimde işkence ve kötü muameleye izin vermemesi ve ilgili kaynaklarda belirtildiği üzere bu yaklaşım marjinal gözükmektedir.

Cezaevi ve emniyet amirliklerindeki merdivenlerin RÄ°SK FAKTÖRÃœNÃœN azaltılması için basamakların plastik ile kaplanmasının ve merdiven giriÅŸlerinde hem görevlileri hem tutukluları uyarmak üzere “DÄ°KKAT MERDÄ°VEN” levhalarının asılması çözücü olabilir. Mahkum nakillerinin merdivenden yürütmek yerine ASANSÖRE BÄ°NDÄ°RME ÅŸeklinde yapılabileceÄŸi de deÄŸerlendirilebilir.” (Doktora öğrencisi Ç.S)

Öğrencimizin tezi kabul edildi ve hakemli bir dergide yayınlandı.

O ÅŸimdi Adli Tıp Uzmanı…

Adli Tıp Kurumunda yeterince bekletildiÄŸi ve uygun yatırımlar yapıldığı takdirde esrarların KINA’ya, eroinlerin de KARBONAT poÅŸetlerine nasıl dönüştüğüne dair bilimsel bir tez üzerine çalışıyor.