Haber

İsrail güvenlik güçlerinin açtığı ateşte en az 37 Filistinli hayatını kaybetti

Yazar

14 Mayıs 2018

ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşıma kararına karşı Gazze’de düzenlen gösterilerde, İsrail güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu aralarında 14 yaşında bir erkek çocuğun da bulunduğu en az 28 Filistinli hayatını kaybetti.

Filistin sağlık yetkililerinin yaptığı açıklamada, binden fazla kişinin yaralandığı, en az 35 kişide kurşun yarasının olduğu kaydedildi.

Batı Şeria’daki Filistin yönetimi, İsrail’i ‘Gazze’de katliam yapmakla’ suçladı.

Filistin yönetimi sözcüsü Yusuf el Mahmud, “Uluslararası toplum Gazze’deki korkunç katliamı durdurmak adına derhal harekete geçmelidir” dedi.

Türkiye: Bu katliamdan ABD de sorumlu

Türkiye’den de İsrail güçlerinin ateş açmasına tepki geldi.

Hükümet sözcüsü Bekir Bozdağ, paylaştığı Twitter mesajlarında “Bu katliamdan, İsrail hükümeti kadar ABD de sorumludur” dedi.

Trump’ın büyükelçiliği taşıma kararını açıkladığı 30 Mart tarihinden bu yana Gazze’de düzenlenen gösterilerde İsrailli güçler tarafından öldürülen Filistinlilerin sayısı 80’i aşmış durumda.

İsrailli askerlerin, barikatlara yürüyen göstericilere gerçek mermilerle ateş açarak karşılık verdi.

ABD Başkanı Donald Trump, bugünü Twitter hesabından ‘İsrail için Büyük Gün’ olarak tanımladı ve takipçilerine açılışı Fox News’tan izlemeleri çağrısında bulundu.

Tören TSİ 16.00’da

ABD’nin Kudüs büyükelçiliğinin açılış törenine, ABD Başkanı Donald Trump’ın kızı Ivanka Trump ve damadı Jared Kushner’in de aralarında bulunduğu üst düzey ABD’li yetkililer katılacak.

Çoğu AB temsilcisi ise törende yer almayacak. Törenin Türkiye saati ile 16.00’da başlaması planlanıyor.

Trump’ın büyükelçiliği Kudüs’e taşıma kararı Filistinlileri öfkelendirmişti.

Yeni Büyükelçilik binasının açılışı, İsrail’in 70’inci kuruluş yıldönümüne denk gelmesi için öne alınmıştı.

İsrail Kudüs’ü “ebedi ve bölünmez” başkenti olarak görürken, Filistinliler İsrail tarafından 1967 savaşında işgal edilen Doğu Kudüs’ü gelecekteki devletlerinin başkenti olarak kabul ediyor.

Trump’ın, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı, ABD’nin bu konuda onyıllardır yürüttüğü tarafsızlık politikasına son vermiş ve uluslararası toplumun büyük kesiminin bu konudaki tutumundan ayrılmıştı.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD’nin kararının kutlanması gerektiğini söyledi ve diğer ülkelere de Trump’ın kararını takip etme çağrısı yaptı.

Filistin Lideri Mahmud Abbas da büyükelçiliğin Kudüs’e taşınması kararını “yüzyılın tokatı” olarak tanımladı.

Kentte daha büyük bir yer bulunana kadar öncelikle ABD’nin Kudüs’teki mevcut konsolosluk binasının içinde geçici bir büyükelçilik açılacak.

Kimler katılacak?

ABD Başkanı Donald Trump’ın törende video bağlantısıyla bir konuşma yapması bekleniyor.

Ivanka Trump ve Jared Kushner’in dışında, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ve Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan da törene katılacak. Kushner daha sonra İsrail Başbakanı Netanyahu ile bir görüşme yapacak.

Avrupa Birliği, ABD’nin Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararına itiraz etmişti ve çoğu AB ülkesinin büyükelçisi törene katılmayacak.

Ancak, çok sayıda yabancı diplomatın törene katılacağı ve bunlar arasında, AB’nin bu konuda bir ortak açıklama yapmasını engellediği belirtilen Macaristan, Romanya ve Çek Cumhuriyeti temsilcilerinin de bulunduğu kaydediliyor.

Trump’ın açıklamasından sonra kendi büyükelçiliklerini de Kudüs’e taşıma kararı alan Guetamala ve Paraguay devlet başkanları da törende yer alacak.

Karar neden bu kadar tartışmalı?

Kudüs’ün statüsü, İsrail-Filistin sorunundaki en temel meselelerden biri.

İsrail’in Kudüs üzerindeki eğemenliği uluslararası toplum tarafından tanınmıyor ve 1993 İsrail-Filistin barış anlaşmasına göre, Kudüs’ün nihai statüsünün barış görüşmelerinin ileriki aşamalarında görüşülmesi gerekiyordu.

İsrail 1967’deki işgalinden bu yana Doğu Kudüs’te 200 bin dolayında Yahudi’nin oturduğu on kadar yerleşim ilan etti. Bu yerleşimler uluslararası hukuka göre yasa dışı.

Daha önce bazı ülkelerin Kudüs’te büyükelçilikleri bulunuyordu, ancak BM kararlarına karşın İsrail’in 1980’de çıkarttığı bir yasayla Doğu Küdüs üzerinde hak iddia etmesi üzerine birçoğu büyükelçiliklerini taşımıştı.

Durum neden bu kadar gergin?

Büyükelçilik açılış töreninin zamanlaması Gazze’de gerilimin artabileceği kaygılarını arttırdı.

Mart sonunda bu yana sınırdaki protesto eylemlerinde 40’ten fazla Filistinli öldürüldü.

İsrail’in kuruluş yıldönümünü kutlamasından bir gün sonra Filistinliler Nakba (Felaket) gününü anıyor. İsrail’in 1948’de kurulmasının ardından yüzbinlerce Filistinli evlerinden edilmişti.

Büyük Dönüş Yürüyüşü eyleminin organizatörleri, eylemin Salı günkü protestoyla sona ereceğini söylüyor.

BM İnsan Hakları Yetkilisi Zeid Ra’ad al-Hussein İsrail’i ‘aşırı güç’ kullanmakla suçlamıştı. İsrail ise sivilleri sınırı geçmeye çalışan militanlardan korumaya çalıştığını savunuyor.