İnce ayar: Namus

Bu namus bizim memlekette pek ince ayardır!
Genel geçeri vardır, işimize geleni… Tenimize uyanı, işimize uyanı…
Bazısına namus olan, bazısına özgürlüktür… Kendinde değil elde arar insanlar bu memlekette namusu… Düşüncede, eylemde aramazlar… Bacak arasında ararlar…
Bazen işlerine gelmez bir işe namussuzluk derler, bazen lazım olur namus sayarlar… Bazen el birliği ile parlatır cilalar, bazen çamura bulaştırırlar.

Namus atalarımıza göre “at, avrat, silah” bana göre dürüst olmak, gerçek olmak, kendin olmak demek… Şeref, haysiyet demek …
Başka dillerde, tam olarak karşılığı var mıdır bilmiyorum.
Sokağa çıksan sorsan herkesin bir namus tarifi var…
Namus, büyük ölçüde kadınla erkek arasındaki cinsel ilişki, kızların bekâreti ve zina / sadakatsizlik ile ilişkilendiriliyor bu ülkede. Memleketin doğusunda evlilik dışı cinsel ilişki, zina ölüm sebebi… Batısında normal…

Aslında herkesin çalıp çırptığı, yalan söylediği, ahlaksızlığın hayat biçimi olduğu, hamili kart yakınımdır tavrının her platformda burnumuza sokulduğu, bunca ayarsızlığın yapıldığı bu ülkede, bekaret ve kan davası gibi komedilerle eksikliği kapatılmaya çalışılan şeydir namus… Bu komedi çok ciddidir üstelik insanlar ölür…

Yıllar önce sormuştum… “Ne gittiğinde bir daha gelmez” diye… bir sürü insan yanıt yazmıştı. Para, kariyer, özgürlük, itibar, namus filan yazmıştı birileri… Gelir hepsi gelir… Para vardır, gider, tekrar kazanırsın gelir… kariyer olur, olmaz, yükselir, alçalır… itibar… saygın olanı da vardır, satın alınanı da.. Özgürlük elinden alırlar, yüreğinden alamazlar… Namus… dünyanın en namussuz insanı olsan, yol bulunur lazımsan temize çekerler seni… Hele namus öyle kolay temize çekilir ki şaşar kalırsın… Bir zaman gitti mi gelmez…

”büyük işlerin içinde namus aramak yanlıştır..
namusun içinde büyük işler aramak kadar.”

Der Özdemir Asaf “Yuvarlağın Köşeleri”nde… Öyledir değil mi?

2005 yılında Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, kadına yönelik şiddet türlerinden en utanç vericisi, namus cinayetleri konusunda, Nüfusbilim Derneği’yle birlikte yürüttüğü “Türkiye’de Namus Cinayetlerinin Dinamikleri; Müdahale Olasılıkları” başlıklı araştırması sırasında özellikle bu ülkenin doğusunda insanlara sormuş namus nedir? diye…
O cevaplar bugün ki kadın ölümlerinin ve şiddetin cevapları… Bekareti, namusu giden kadın ölmeli demiş bu ülke… Sınırını bununla çizmiş…
Türkiye Nüfus Sağlık araştırmasında 15-19 yaş grubundaki genç kızların %63’ü evlilik içinde şiddeti kabul edilebilir görüyor ve namusunu aynı erkek gibi tanımlıyor… Genç erkeklerin çok ciddi bir kısmı ise üniversite düzeyine bile namusu cinsel ilişki ile ilişkilendiriyor. Ve erkek de , kadın da kadının namusunun erkek tarafından kirletildiğini ama kadın tarafından korunması gerektiğini düşünüyorlar…

Şimdi tam burada daha fazla bilimsel birşey yazmayı reddediyor klavyem… Çünkü insanın içini acıtan bir cahillik ya da tam tersi insanın kanını donduran bir ahlaksızlıkla karşılaşıyor insan…

Tüm bu hal ve ahval karşısında inandığına dürüstçe sahip çıkmak ve yalan ve riyadan uzak durmak iyidir… Siz adına her ne derseniz o olsun…

Emine AKI
Latest posts by Emine AKI (see all)