HDP’de vekil olmak (*)

Vekillik süreci kişinin bir partiden aday adayı olma talebiyle veya ilgili partinin doğrudan adaylık teklifiyle başlamaktadır. Ardından önseçim, eğilim yoklaması, yerelin ve parti tabanının dikkate alınması veya doğrudan parti genel başkanının inisiyatif kullanması gibi partilerin seçim ilkeleri vekilin meclise girme sürecini belirmektedir. Milletvekili olmanın yüksek maaş ve emeklilik,  mecliste ofis ve danışman tahsisi, hastalık, bakım ve yurtdışı kolaylığı, yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerde VIP hizmeti ve kürsü dokunulmazlığı gibi bazı ayrıcalıkları var. Ancak bunlardan daha önemlisi oylarıyla seçildiği halka karşı temel siyasal görevleri ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bütün partiler için geçerli olan bu kriterler, parti içi demokrasiye öncelik veren sol ve sosyalist partiler için hayati bir önemdedir. Bu bakımdan ilk kez kendi adıyla seçimlere giren ve yaklaşık 25 yıllık bir parlamenter mücadele geleneğini temsil eden HDP’nin milletvekili olma kriterleri sorgulanabilir.

HDP, eğer barajı aşarsa siyasal ve toplumsal alanda kendisini ifade edebileceği önemli bir siyasal konjonktürde önemli roller üstlenecek. Ancak merkezi Kadın Meclisi’nin bazı tespitleri ve uyarıları dışında HDP’de bütünlüklü olarak bir “milletvekili profili” tartışılmadığı için, adaylar partinin siyasal amaç, araç ve ihtiyaç diyalektiğine göre belirlenmedi. Kadın kotasında fermuar sistemi uygulanmadı, gençlik, halklar ve inançlar yeterince temsil edilmedi. Buna rağmen HDP’de vekil olmanın 5 temel özelliğinden söz edilebilir:

Birincisi, oluşumuna katkısı olsun veya olmasın HDP’nin temel ilkelerini, tüzüğünü, programını ve disiplin kurallarını içselleştirmiş olmalıdır. İkincisi, “Yeni Yaşam” şiarıyla yeni bir demokratik toplum ve demokrasi inşa etmeye çalışan HDP’nin seçim hedeflerini benimsemelidir. Üçüncüsü, HDP’nin siyasal kampanyalarında aktif görevler alarak iyi bir performans göstermeli; meclis çalışmalarında olduğu kadar gençlik, kadın, işçi, emekçi, çevre, inançlar vb. tüm demokratik kitle eylemlerinde yer almalıdır. Dördüncüsü, dili, üslubu, yaşam tarzı, günlük tutum ve davranışları HDP’nin siyaset anlayışı ve politik kültürü ile uyum içinde olmalıdır. Beşincisi, milletvekilliğini kişisel, ailesel, etnik, kültürel ve inançlar çıkarlarına alet etmemeli, seçildiği bölgenin, yerelin veya kesimin değil tüm halkların çıkarlarını koruyan ve kollayan bir rol üstlenmelidir.

Milletvekilleri parlamenter sistemde siyasi partilerin ve siyasetin görünen yüzüdür. Diğer partilerden farklı olarak HDP’de “Her gün her yerde siyaset” ilkesi geçerli olacağı için vekil profili de bu siyasal performansa uygun olmalıdır. HDP, Türkiye’de egemen olan siyaset anlayışını değiştirmeye çalışırken, toplumda hala güven vermeyen milletvekili-siyasetçi tipini de değiştirmeyi ilke edinmelidir. HDP’li vekil öncelikle halkların etnik, kültürel, inançsal değerlerine saygılı olmalıdır. Kendisine oy veren veya vermeyen tüm seçmenlere karşı sevgi, saygı, dostluk ve güven veren bir görüntü sergilemelidir. HDP’li bir vekil için kendisine tanınan toplumsal ayrıcalıklardan çok daha önemli olan siyasal olarak üslendiği rol ve bunun gerektirdiği temel görev ve sorumluluklarıdır.

Önümüzdeki süreçte kendisini “Ana muhalefet hareketi” olmaya hazırlayan HDP siyaseti meclisin dört duvarı arasından toplumun bütün kesimlerine taşımalıdır. Diğer partilerden farklı bir amaç, hedef ve ilkelerin yön verdiği HDP, toplumu siyasallaştırarak ve siyaseti toplumsallaştırarak sisteme karşı yeni bir demokratik toplum projesini hayata geçirmeye çalışmalıdır. HDP’de siyaset daima yeni, genç ve dinamik unsurlarla yapıldığında, parti içi demokrasi ve siyasal etik ilkelerine uyulduğunda parti devrimci dinamizmini koruyacaktır.

HDP’de vekillik, çok yönlü ve sistemli bir siyasal faaliyetin sadece bir görev ve nöbet değişimi olarak algılanmalıdır. HDP’de vekil olmak, halkların gözcüsü, sözcüsü, temsilcisi ve bir neferi olmaktır.


(*) 17 Mayıs 2015 tarihinde Özgür Gündem’de yayınlanan “HDP’de vekil olmak” başlıklı yazımı üzerinde hiçbir değişiklik yapmadan yeniden yayınlıyorum. Partilere milletvekili aday adayı başvuruların başladığı bu aşamada, 3 yıllık gözlemler ve tecrübeler ışığında HDP’nin tüzük ilkeleri, aday belirleme yöntemi, milletvekili profili, meclis performansı ve yeni adayların nitelikleri konusundaki değerlendirmeleri okuyucuya bırakıyorum.

Şaban İBA
Latest posts by Şaban İBA (see all)